Zmiany: Władca Pierścieni

Wersja z 12:19, 21 lip 2019

Władca Pierścieni (ang. The Lord of the Rings) – powieść J.R.R. Tolkiena, której akcja rozgrywa się na stworzonym przez niego fikcyjnym kontynencie – Śródziemiu. Jest ona kontynuacją innej opowieści tego samego autora zatytułowanej Hobbit, czyli tam i z powrotem. Była pisana z przerwami między 1937 a 1949 rokiem, także w trakcie trwania II Wojny Światowej. Szybko stała się jedną z najpopularniejszych i najlepiej sprzedających się książek w historii literatury (około 150 milionów sprzedanych egzemplarzy).

Władca Pierścieni często mylnie nazywany jest trylogią. Tak naprawdę to powieściowa całość podzielona na sześć ksiąg. Ze względu na swoją dużą objętość został wydany w trzech tomach, głównie pod wpływem nacisków wydawcy. Nie było to jednak oryginalne zamierzenie Tolkiena.

Tytuł utworu nawiązuje do głównego antagonisty w opisanej historii - Ciemnego Władcy, Saurona, pana i twórcy zaginionego Jedynego Pierścienia, mającego moc kontrolowania pozostałych Pierścieni Władzy, będących w posiadaniu przedstawicieli trzech ras zamieszkujących Śródziemie i tym samym dającego mu władzę nad całym kontynentem oraz czyniąc go Władcą Pierścieni.

Fabuła

Prolog

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Information_icon.svg/16px-Information_icon.svg.png Osobny artykuł: Prolog do Władcy Pierścieni

Opowiada o hobbitach oraz streszcza fabułę powieści Hobbit.

Drużyna Pierścienia

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Information_icon.svg/16px-Information_icon.svg.png Osobny artykuł: Drużyna Pierścienia (tom)

W księdze pierwszej, rozpoczynającej się od 111. urodzin Bilba, Frodo odziedzicza po krewnym Pierścień i ostrzeżony przez Gandalfa wraz z Samem, Merrym i Pippinem wyrusza z przedmiotem do Rivendell. Po drodze hobbici zostają wsparci przez Obieżyświata.

W księdze drugiej odbywa się Narada u Elronda. W Rivendell zbierają się przedstawiciele wszystkich wolnych ras Śródziemia, by ustalić co zrobić z Pierścieniem oraz przygotować się na nadciągającą wojnę z Mordorem. Formuje się Drużyna Pierścienia, której celem jest ciśnięcie przeklętego klejnotu w czeluśći Góry Przeznaczenia. Wędrując przez Hollin, Morię, gdzie ginie Gandalf, i Lothlórien, dociera ona w końcu do Parth Galen u podnóża Amon Hen, gdzie ostatecznie się rozpada.

Dwie wieże

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Information_icon.svg/16px-Information_icon.svg.png Osobny artykuł: Dwie wieże

Księga trzecia rozpoczyna się od obrania nowych celów przez członków Drużyny. Frodo z Samem samotnie podążają w stronę Mordoru, Merry i Pippin zostają porwani przez oddział Uruk-hai, a Aragorn, Legolas i Gimli ruszają ich tropem. Następnie zarówno hobbici, jak i Trzej Łowcy spotykają przywróconego do życia Gandalfa i razem biorą udział w obronie Rohanu przed zdradzieckim Sarumanem. Odbywa się bitwa pod Helmowym Jarem, w której ludzie pod przywództwem Aragorna, Theodena i Gandalfa odnoszą zwycięstwo. W tym samym czasie Merry i Pippin wraz z entami niszczą Isengard. Razem doprowadzają do upadku potęgi Sarumana i sojuszu dwóch wież. Gandalf z Pippinem wyruszają do Minas Tirith gdzie ma spaść ostateczny cios wojsk Saurona.

Księga czwarta opowiada o losach Froda i Sama prowadzonych przez obłaskawionego Golluma do Mordoru. Wędrując przez Martwe Bagna docierają do Czarnej Bramy, a następnie za błaganiem Smeagola kierują się ku Cirith Ungol. W Ithilien spotykają oddział Gondorczyków pod przywództwem Faramira, który ostatecznie udziela hobbitom pomocy. W końcu docierają do przełęczy Cirith Ungol, gdzie wpierw wspinając się po schodach, dochodzą do mrocznego tunelu. Okazuje się on być zamieszkany przez pajęczycę Szelobę, która zgodnie z planem Golluma ma uśmiercić hobbitów. Tym jednak udaje się wyjść ze starcia żywcem i przechytrzyć stwora. Nieprzytomny Frodo zostaje jednak pojmany przez oddział orków, a wierny Sam rusza mu z pomocą.

Powrót króla

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Information_icon.svg/16px-Information_icon.svg.png Osobny artykuł: Powrót króla

Księga piąta opowiada o przybyciu Ganalfa i Pippina do Minas Tirith oraz przygotowaniu miasta na inwazję wojsk Mordoru, a także drogę Aragorna, Legolasa i Gilmiego oraz wyruszenie wojsk Rohanu na pomoc Gondorowi. Wkrótce po tym zaczyna się oblężenie Minas Tirith i bitwa na polach Pelennoru, którą udaje się wygrać Gondorowi i ich sojusznikom mimo ogromnych strat. Zaraz po zakończeniu działań wojennych przywódcy Armii Zachodu z Aragornem na czele ustalają, że należy ruszyć na Czarną Bramę, by ułatwić zadanie Frodowi i oczyścić Kraj Cienia z orków. Gdy docierają pod Cirirth Gorgor, rozpoczyna się bitwa pod Morannonem, która ma przesądzić o losach Śródziemia...

Księga szósta ukazuje uratowanie Froda przez Sama z niewoli w Wieży Cirith Ungol oraz długą i wyczerpującą wędrówkę hobbitów przez pustkowia Mordoru. W końcu na granicy wyczerpania docierają oni jednak do Góry Przeznaczenia, gdzie napada ich Gollum. W wyniku szaleństwa stwora wraz z Pierścieniem wpada on w Szczeliny Zagłady i potęga Saurona zostaje złamana. W tym samym czasie na przedpolach Morannonu losy bitwy odwracają się i Armia Zachodu pokonuje zdezorientowane sługi Saurona. Niedługo po tym rozpoczynają się uroczystości z okazji pokonania Cienia, a Aragorn zostaje koronowany na Króla Zjednoczonego Królestwa. Hobbici wracają do Shire, gdzie podczas ich nieobecności Saruman dokonuje przewrotu. Razem ze zbuntowanymi hobbitami wzniecają powstanie i gładzą czarodzieja oraz jego sługi. Dwa lata później chory Frodo wraz z Bilbem, Gandalfem i powiernikami elfickich Pierścieni odpływa za Morze do Nieśmierlelych Krain, a Sam, Merry i Pippin kontynuują życie w Shire.

Dodatki

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Information_icon.svg/16px-Information_icon.svg.png Osobny artykuł: Dodatki do Władcy Pierścieni

Dodatki do Władcy Piercieni są uzupełnieniem wydarzeń z powieści i m. in. opowiadają o historii królestw Śródziemia, przedstawiają Kronikę Lat, rodowody największych rodów, a także opisują Kalendarz Shire'u, pisownie i rodzaje liter czy języki i ludy Śródziemia.

Główni bohaterowie

Protagoniści

Frodo Baggins – hobbit z Shire, Powiernik Pierścienia, przyjaciel Sama oraz bratanek Bilba, członek Drużyny Pierścienia,
Samwise Gamgee – hobbit z Shire, ogrodnik, wierny przyjaciel i towarzysz Froda, członek Drużyny Pierścienia,
Meriadok Brandybuck (Merry) – hobbit z Shire, kuzyn Pippina, członek Drużyny Pierścienia, przyjaciel entów oraz rycerz Rohanu,
Peregrin Tuk (Pippin) – hobbit z Shire, kuzyn Merry'ego, członek Drużyny Pierścienia, przyjaciel entów oraz rycerz Gondoru,
Gandalf – czarodziej, opiekun Shire, przyjaciel Bilba, członek Drużyny Pierścienia i Białej Rady,
Aragorn – człowiek, Dúnedain, dziedzic Isildura, członek Drużyny Pierścienia, król Zjednoczonego Królestwa,
Legolas – elf, książę Leśnego Królestwa w Mrocznej Puszczy, syn Thranduila, członek Drużyny Pierścienia i przyjaciel Gimliego,
Gimli – krasnolud, syn Glóina, członek Drużyny Pierścienia i przyjaciel Legolasa, Przyjaciel Elfów,
Bilbo Baggins – hobbit z Shire, Powiernik Pierścienia, który przekazał Frodowi, uczestnik Wyprawy do Ereboru, przyjaciel Gandalfa oraz wujek Froda,
Boromir – człowiek, syn Denethora oraz brat Faramira, rycerz Gondoru oraz członek Drużyny Pierścienia,
Elrond – półelf, władca Rivendell, członek Ostatniego Sojuszu i uczestnik bitwy na stokach Góry Przeznaczenia, przewodniczący Narady w Rivendell, ojciec Arweny,
Arwena – elfka, córka Elronda, ukochana Aragorna, dla którego wyrzekła się nieśmiertelności,
Galadriela – elfka, pani Lothlórien, żona Celeborna, jedna z najstarszych i zarazem najpiękniejszych istot w Śródziemiu,
Celeborn – elf, władca Lóthlorien, mąż Galadrieli,
Éomer – człowiek, Rohirrim, Trzeci Marszałek Marchii, a następnie król Rohanu, brat Éowyny,
Drzewiec – ent, Pasterz lasu, najstarszy przedstawiciel swojego gatunku, przyjaciel Merry'ego oraz Pippina,
Théoden – człowiek, Rohhirim, król Rohanu, ojciec Théodreda, jego umysł długo był zawładnięty przez Sarumana,
Éowina – Rohirrimka, księżniczka Rohanu, siostra Éomera i siostrzenica króla Théodena, żona Faramira,
Faramir – człowiek, kapitan Gondoru, syn Denethora i brat Boromira, Namiestnik Gondoru, książę Ithilien oraz mąż Éowiny,
Denethor – człowiek, Namiestnik Gondoru, ojciec Boromira i Faramira,

Antagoniści

Sauron – Ciemny Władca, upadły Majar, tytułowy Władca Pierścieni i twórca Jedynego Pierścienia,
Nazgûle – Upiory Pierścienia, niegdyś władcy ludzi, zniewoleni przez Saurona po przyjęciu Pierścieni Władzy, jego najgroźniejsi słudzy,
Czarnoksiężnik z Angmaru – przywódca Nazgûli oraz największy sługa Saurona, wcześniej władca Angmaru,
Gollum – Powiernik Pierścienia, stwór zniewolony przez jego moc, kiedyś hobbit ze Stoorów zwany Smeagolem,
Saruman – czarodziej, władca Isengardu, przewodniczący Białej Rady, a następnie jej zdrajca i sprzymierzeniec Saurona,
Balrog (Zguba Durina) – Majar, sługa Morgotha, ognisty demon z przedwiecznego świata, zamieszkujący podziemia Morii,
Gríma – człowiek, sługa Sarumana oraz nadworny Théodena, zatruwający mu umysł,
Szeloba – Wielka Pajęczyca z Gór Cienia, ostatnia z dzieci Ungolianty, strzegła przejścia do Mordoru w pobliżu Cirith Ungol.

Geneza

Prace nad Władcą Pierścieni Tolkien rozpoczął niedługo po napisaniu Hobbita, lecz przed jego ukazaniem się w 1937r. Wkrótce jednak odłożył w czasie rozpoczęty projekt i zajął się gromadzeniem informacji na temat Dawnych Dni. Ze względu na konsultantów i niecierpliwych czytelników wrócił w końcu do pisania powieści, które jednak bardzo rozwlekło się w czasie. Praca nad książką trwała z przerwami aż około 13 lat od 1936 do 1949 roku. Tolkien ujawnił, że w tym czasie miał wiele innych zajęć, które pochłaniały mu czas, stąd powolny proces powstawania, dodatkowo zachwiany wybuchem wojny. Pod koniec 1939r. jeszcze niedokończona była nawet Księga pierwsza. Późną jesienią 1941r. Drużyna była już w Lothlórien i wyruszała w dół Anduiny. W roku następnym naszkicowana została pierwsza wersja Księgi trzeciej, a także pierwszy i trzeci rozdział Księgi piątej opisujące przybycie Gandalfa z Pippinem do Minas Tirith i uruchomienie Wzgórz Sygnałowych Gondoru. Następnie znów wkradł się zastój, a Tolkien jak sam napisał "utknął, zaniknęła wizja, a na rozmyślania nie było czasu". W ciągu roku 1944 "zmusił" się do pracy nad historią podróży Froda do Mordoru, czyli Księgą czwartą. Musiało jednak minąć kolejnych pięć lat zanim książka osiągnęła kształt w jakim została wydana. W tym czasie Tolkien przeredagował napisaną powieść, przy okazji uzupełniając ją brakującymi wątkami. Tekst wielokrotnie własnoręcznie przepisywał na maszynie, twierdząc, że "pomoc zawodowej maszynistki za drogo by kosztowała".

Historia publikacji

Pisaną przez ok. 13 lat (m.in. w czasie II wojny światowej) książkę, wydano w Wielkiej Brytanii w latach 1954-1955.

Przekłady na język polski

Maria Skibniewska, Warszawa 1961-1963, wyd. Spółdzielnia Wydawnicza "Czytelnik",
Jerzy Łoziński, Warszawa 1996-1997
Władca Pierścieni, Warszawa 2001, wyd. Amber: tom I i II (części I - IV) - Maria i Cezary Frąc, wiersze Tadeusz Olszański, tom III - opracowanie przekładu Maria i Cezary Frąc, część V Aleksandra Januszewska, część VI Aleksandra Jagiełowicz, wiersze - Tadeusz Olszański, dodatki Ryszard Derdziński.

Inne przekłady

Nils Werenskiold, na język norweski w latach 1973-1975.

Przyjęcie

W połowie lat 60. XX w. Władca Pierścieni stał się fenomenem wydawniczym w krajach anglosaskich, a następnie na całym świecie (w Polsce ukazała się w latach 1961-1963). Książkę przetłumaczono na dziesiątki języków. Jej sukces spowodował gigantyczny rozwój gatunku fantasy, ale mimo tysięcy innych książek Władca Pierścieni wciąż pozostaje najbardziej cenioną pozycją tego gatunku literackiego.

Książka była analizowana przez wielu badaczy, którzy napisali liczne dzieła traktujące o Władcy Pierścieni. Omówienie tego działa zostało zawarte w takich książkach jak: Droga do Śródziemia czy Klucz do Tolkiena.

Adaptacje

Filmy

Lord of the Rings - The Return of the King

Władca Pierścieni został przeniesiony na ekran dwa razy. W latach 1977-1979 firma Warner Brothers podjęła próbę ekranizacji książki w postaci filmu animowanego. Podjął się tego znany twórca animacji filmowych Ralph Bakshi, który nakręcił pierwszą część filmu Władca Pierścieni, obejmującą ok. półtora tomu powieści, ale wskutek miernego powodzenia filmu, ekranizacja nie została ukończona.

Największym problemem z ekranizacją filmu było dobre przedstawienie świata opisanego przez Tolkiena. Dopiero pojawienie się rozwiniętej grafiki komputerowej pozwoliło na nakręcenie filmu z prawdziwego zdarzenia.

Po niemalże 20 latach od pierwszej próby przeniesienia dzieła Tolkiena na duży ekran, nowozelandzki reżyser Peter Jackson postanowił zekranizować Władcę Pierścieni po raz drugi. Kolejne części tego trzytomowego dzieła ukazały się w kinach, w około rocznych odstępach, w 2001, 2002 i 2003 roku, bijąc rekordy oglądalności. W 2001 roku (w Polsce w lutym 2002) na ekrany wszedł film Władca Pierścieni: Drużyna Pierścienia. Następna część – Władca Pierścieni: Dwie wieże, ukazała się w 2002 (w Polsce w styczniu 2003). Ostatnia – Władca Pierścieni: Powrót króla, weszła na ekrany 16 grudnia 2003 (w Polsce 1 stycznia 2004) i zdobyła 11 statuetek nagród Amerykańskiej Akademii Filmowej, w tym za najlepszy film roku 2003.

Gry

Popularność książki Władca Pierścieni oraz jej adaptacji filmowej spowodowała pojawienie się gier wideo związanych z Śródziemiem. W 1989 roku powstała jedna z pierwszych gier zainspirowanych światem Tolkiena - The Crack of Doom. W roku 2002 wydano gry pod tytułem: "Władca Pierścieni: Drużyna Pierścienia" oraz "Władca Pierścieni: Dwie Wieże". W roku następnym, firma Electronic Arts wydała grę "Władca Pierścieni: Powrót Króla". W latach 2004, 2006, 2007 oraz 2009 wydano kolejne gry produkcji EA osadzone w świecie Władcy Pierścieni pod tytułami: "Władca Pierścieni: Bitwa o Śródziemie", "Władca Pierścieni: Bitwa o Śródziemie II", "Władca Pierścieni: Bitwa o Śródziemie II - Król Nazguli" oraz "Władca Pierścieni: Podbój". Natomiast w 2012 roku datę premiery miała gra: "LEGO Władca Pierścieni".

Inne

Powstało także kilka słuchowisk radiowych, opartych o Władcę Pierścieni, wyprodukowanych przez radio BBC.

Zobacz też

Władca Pierścieni - film animowany z 1978 roku
Władca Pierścieni - film na podstawie powieści z lat 2001-2003

J.R.R. Tolkien

Dzieła

Adaptacje filmowe

@@ Linia 6: / Linia 6: @@
 |gatunek = fantasy
 |miejsce wyd = Wielka Brytania
-|język = angielski, polski
+|język = angielski
-|data I wyd = 1979
+|data I wyd = 1979 rok
-|data I pl wyd = 1992}}
+|data I pl wyd = 1992 rok
+}}
+'''Władca Pierścieni''' ({{lang|ang|The Lord of the Rings}}) – powieść [[J. R. R. Tolkien|J.R.R. Tolkiena]], której akcja rozgrywa się na stworzonym przez niego fikcyjnym kontynencie – Śródziemiu. Jest ona kontynuacją innej opowieści tego samego autora zatytułowanej ''[[Hobbit, czyli tam i z powrotem]].'' Była pisana z przerwami między 1937 a 1949 rokiem, także w trakcie trwania II Wojny Światowej. Szybko stała się jedną z najpopularniejszych i najlepiej sprzedających się książek w historii literatury (około 150 milionów sprzedanych egzemplarzy).
+''Władca Pierścieni'' często mylnie nazywany jest trylogią. Tak naprawdę to powieściowa całość podzielona na sześć ksiąg. Ze względu na swoją dużą objętość został wydany w trzech tomach, głównie pod wpływem nacisków wydawcy. Nie było to jednak oryginalne zamierzenie Tolkiena.
-'''''Władca Pierścieni''''' ({{lang|ang|The Lord of the Rings}}) - powieść high fantasy autorstwa angielskiego pisarza [[J. R. R. Tolkien|J.R.R. Tolkiena]], której akcja rozgrywa się w jego fikcyjnym świecie zwanym [[Śródziemie]]m. Jest ona kontynuacją innej opowieści tego autora zatytułowanej ''[[Hobbit, czyli tam i z powrotem]].'' Została napisana z przerwami między 1937 a 1949 rokiem, także w trakcie trwania II Wojny Światowej. Szybko stała się jedną z najpopularniejszych i najlepiej sprzedających się książek w historii literatury (około 150 milionów sprzedanych egzemplarzy).
+Tytuł utworu nawiązuje do głównego antagonisty w opisanej historii - Ciemnego Władcy, [[Sauron]]a, pana i twórcy zaginionego Jedynego Pierścienia, mającego moc kontrolowania pozostałych Pierścieni Władzy, będących w posiadaniu przedstawicieli trzech ras zamieszkujących Śródziemie i tym samym dającego mu władzę nad całym kontynentem oraz czyniąc go Władcą Pierścieni.
-Władca Pierścieni często mylnie nazywany jest trylogią, tak naprawdę to powieściowa całość podzielona na sześć ksiąg. Ze względu na swoją dużą objętość został wydany w trzech tomach, głównie pod wpływem nacisków wydawcy. Nie było to jednak oryginalne zamierzenie Tolkiena.
-Tytuł utworu nawiązuje do głównego antagonisty w opisanej historii - Ciemnego Władcy Saurona, pana i twórcy zaginionego Jedynego Pierścienia, mającego moc kontrolowania pozostałych Pierścieni Władzy, będących w posiadaniu przedstawicieli trzech ras zamieszkujących Śródziemie i tym samym dającego mu władzę nad całym kontynentem oraz czyniąc go Władcą Pierścieni.
 ==Fabuła==
+===Prolog===
-Tysiące lat przed wydarzeniami opisanymi w powieści, Władca Ciemności, [[Sauron]] wykuwa [[Jedyny Pierścień]], by mieć władzę nad pozostałymi [[Pierścienie Władzy|Pierścieniami Władzy]], będącymi w posiadaniu trzech ras Śródziemia: ludzi, elfów i krasnoludów. Po latach ludzie i elfy zawierają [[Ostatni Sojusz Elfów i Ludzi|Ostatni Sojusz]] i ruszają na [[Mordor]], by wspólnymi siłami zniszczyć potęgę Nieprzyjaciela. W ostatecznej batalii na stokach [[Orodruina|Orodruiny]] przywódca ludzi, [[Isildur]], ojcowskim mieczem odcina Pierścień z palca Saurona i doprowadza do zaniknięcia jego fizycznej potęgi. Omamiony pięknem i siłą klejnotu człowiek nie niszczy go jednak i wkrótce przez zdradziecką naturę skarbu ginie w [[Bitwa na Polach Gladden|zasadzce orków]]. Na skutek tego wydarzenia Pierścień wpada do Anduiny i spoczywa na jej dnie przez następne dwa tysiące lat.
+{{Osobny artykuł|Prolog do Władcy Pierścieni}}
+Opowiada o hobbitach oraz streszcza fabułę powieści ''[[Hobbit]].''
-Po tym czasie Pierścień zostaje odnaleziony przez hobbita [[Deagol]]a i zawłaszczony przez jego przyjaciela [[Gollum|Smeagola]], który pod wpływem mocy przedmiotu zmienia się w stwora zwanego Gollumem i kryje się w najgłębszych jaskiniach [[Góry Mgliste|Gór Mglistych]], zdala od wszelkiego światła i życia. Na skutek przypadku jaki i woli skarbu, Pierścień opuszcza w końcu Golluma i niespodziewanie trafia w ręce hobbita [[Bilbo Baggins|Bilba Bagginsa]] z [[Shire]], który trafił do siedziby stwora podczas swojej wędrówki do [[Erebor]]u, która należy jednak do [[Hobbit, czyli tam i z powrotem|innej historii]]. Po powrocie z wyprawy Bilbo osiada w Shire, a Pierścień pozostaje w jego posiadaniu następne 60 lat. Nieświadomy zagrożenia ściąga na swój spokojny kraik wielkie niebezpieczeństwo...
 ===Drużyna Pierścienia===
-{{Szablon:Osobny artykuł|Władca Pierścieni: Drużyna Pierścienia (powieść)}}
+{{Szablon:Osobny artykuł|Drużyna Pierścienia (tom)}}
+W księdze pierwszej, rozpoczynającej się od 111. urodzin Bilba, Frodo odziedzicza po krewnym Pierścień i ostrzeżony przez Gandalfa wraz z Samem, Merrym i Pippinem wyrusza z przedmiotem do Rivendell. Po drodze hobbici zostają wsparci przez Obieżyświata.
-Historia rozpoczyna się od 111. urodzin Bilba, 60 lat po odnalezieniu przez niego Pierścienia. Hobbit za radą czarodzieja [[Gandalf]]a zamierza przekazać swój skarb bratankowi [[Frodo]]wi, by móc w spokoju udać się w swoją ostatnią wyprawę oraz odciażyć się od mocy artefaktu. W końcu, choć niechętnie, hobbit oddaje Pierścień i jego nowym powiernikiem staje się Frodo. Wyczuwający niebezpieczeństwo Gandalf nakazuje nizołkowi ukrycie przedmiotu oraz trzymanie go w tajemnicy, a sam wyjeżdża. Wiele lat później czarodziej wraca do Shire z nowymi wieściami. Wiadomo już o odbudowującej się potędze Nieprzyjaciela na [[Mordor|Wschodzie]] oraz jego wiedzy na temat miejsca, w którym jego dzieło zostało ukryte oraz tego, kto jest jego nowym właścicielem. Frodo za radą czarodzieja wraz z trzema przyjaciółmi [[Sam]]em, [[Merry]]m i [[Pippin]]em ucieka z rodzinnego kraju do [[Rivendell]]. Po drodze nizołki spotykają wiele niebezpieczeństw i przeciwności. Frodo ścigany przez [[Nazgule|Upiory Pierścienia]] zostaje raniony przez [[Nóż Morgulu|nóż Morgulu]] na [[Wichrowy Czub|Wichorwym Czubie]]. Ostatecznie wędrowcy docierają do celu, prowadzeni przez tajemniczego [[Aragorn|Obieżyświata]].
+W księdze drugiej odbywa się Narada u Elronda. W Rivendell zbierają się przedstawiciele wszystkich wolnych ras Śródziemia, by ustalić co zrobić z Pierścieniem oraz przygotować się na nadciągającą wojnę z Mordorem. Formuje się Drużyna Pierścienia, której celem jest ciśnięcie przeklętego klejnotu w czeluśći Góry Przeznaczenia. Wędrując przez Hollin, Morię, gdzie ginie Gandalf, i Lothlórien, dociera ona w końcu do Parth Galen u podnóża Amon Hen, gdzie ostatecznie się rozpada.
-W [[Rivendell|Ostatnim Przyjaznym Domu]] odbywa się [[Narada u Elronda|narada]], na którą przybywają przedstawiciele wszystkich [[Wolne Ludy|Wolnych Ludów Śródziemia]], by wspólnie ustalić co należy dalej począć z Sauronem i jego klejnotem. W końcu członkowie narady decydują, że Pierścień należy zniszczyć w płomieniach Góry Przeznaczenia. Podjąć tego niemalże niemożliwego decyduje się Frodo. Rada przystaje na to rozwiązanie i formuje się tytułowa Drużyna Pierścienia złożona z czterech hobbitów: Froda, Sama, Merry'ego i Pippina, dwóch ludzi: Aragorna i [[Boromir]]a z Gondoru, elfa [[Legolas]]a z Leśnego Królestwa, krasnoluda [[Gimli|Gilmiego]] z [[Plemię Durina|Plemienia Durina]] oraz Gandalfa. Wkrótce piechurzy wyruszają z misją, kierując się w stronę Mordoru. Pierwszą przeszkodę napotykają, próbując przekroczyć Góry Mgliste, gdzie najpierw przełęcz przez Caradhras okazuje się nie do przebycia, a następnie tracą Gandalfa w potyczce z [[Balrog]]iem, przechodząc przez [[Moria|Morię]]. Zrozpaczeni tą stratą wędrowcy udają się do lasów [[Lothlórien|Lothlorien]], by z pomocą [[Galadriel]]i i [[Celeborn]]a ustalić co dalej. W końcu Drużyna wyrusza w dół Anduiny, ścigana przez zastępy Nieprzyjaciela oraz Golluma. Wędrowcy docierają pod wzgórze Amon Hen, gdzie Drużyna Pierścienia dręczona wątpliwościami ostatecznie rozpada się. Boromir bez powodzenia próbuje odebrać Powiernikowi Pierścień, po czym Frodo wraz z Samem samotnie i w tajemnicy przebywają rzekę i kierują się w stronę Mordoru.
 ===Dwie wieże===
-{{Szablon:Osobny artykuł|Władca Pierścieni: Dwie wieże (powieść)}}
+{{Osobny artykuł|Dwie wieże}}
+Księga trzecia rozpoczyna się od obrania nowych celów przez członków Drużyny. Frodo z Samem samotnie podążają w stronę Mordoru, Merry i Pippin zostają porwani przez oddział Uruk-hai, a Aragorn, Legolas i Gimli ruszają ich tropem. Następnie zarówno hobbici, jak i Trzej Łowcy spotykają przywróconego do życia Gandalfa i razem biorą udział w obronie Rohanu przed zdradzieckim Sarumanem. Odbywa się bitwa pod Helmowym Jarem, w której ludzie pod przywództwem Aragorna, Theodena i Gandalfa odnoszą zwycięstwo. W tym samym czasie Merry i Pippin wraz z entami niszczą Isengard. Razem doprowadzają do upadku potęgi Sarumana i sojuszu dwóch wież. Gandalf z Pippinem wyruszają do Minas Tirith gdzie ma spaść ostateczny cios wojsk Saurona.
+Księga czwarta opowiada o losach Froda i Sama prowadzonych przez obłaskawionego Golluma do Mordoru. Wędrując przez Martwe Bagna docierają do Czarnej Bramy, a następnie za błaganiem Smeagola kierują się ku Cirith Ungol. W Ithilien spotykają oddział Gondorczyków pod przywództwem Faramira, który ostatecznie udziela hobbitom pomocy. W końcu docierają do przełęczy Cirith Ungol, gdzie wpierw wspinając się po schodach, dochodzą do mrocznego tunelu. Okazuje się on być zamieszkany przez pajęczycę Szelobę, która zgodnie z planem Golluma ma uśmiercić hobbitów. Tym jednak udaje się wyjść ze starcia żywcem i przechytrzyć stwora. Nieprzytomny Frodo zostaje jednak pojmany przez oddział orków, a wierny Sam rusza mu z pomocą.
+===Powrót króla===
+{{Osobny artykuł|Powrót króla}}
+Księga piąta opowiada o przybyciu Ganalfa i Pippina do Minas Tirith oraz przygotowaniu miasta na inwazję wojsk Mordoru, a także drogę Aragorna, Legolasa i Gilmiego oraz wyruszenie wojsk Rohanu na pomoc Gondorowi. Wkrótce po tym zaczyna się oblężenie Minas Tirith i bitwa na polach Pelennoru, którą udaje się wygrać Gondorowi i ich sojusznikom mimo ogromnych strat. Zaraz po zakończeniu działań wojennych przywódcy Armii Zachodu z Aragornem na czele ustalają, że należy ruszyć na Czarną Bramę, by ułatwić zadanie Frodowi i oczyścić Kraj Cienia z orków. Gdy docierają pod Cirirth Gorgor, rozpoczyna się bitwa pod Morannonem, która ma przesądzić o losach Śródziemia...
+Księga szósta ukazuje uratowanie Froda przez Sama z niewoli w Wieży Cirith Ungol oraz długą i wyczerpującą wędrówkę hobbitów przez pustkowia Mordoru. W końcu na granicy wyczerpania docierają oni jednak do Góry Przeznaczenia, gdzie napada ich Gollum. W wyniku szaleństwa stwora wraz z Pierścieniem wpada on w Szczeliny Zagłady i potęga Saurona zostaje złamana. W tym samym czasie na przedpolach Morannonu losy bitwy odwracają się i Armia Zachodu pokonuje zdezorientowane sługi Saurona. Niedługo po tym rozpoczynają się uroczystości z okazji pokonania Cienia, a Aragorn zostaje koronowany na Króla Zjednoczonego Królestwa. Hobbici wracają do Shire, gdzie podczas ich nieobecności Saruman dokonuje przewrotu. Razem ze zbuntowanymi hobbitami wzniecają powstanie i gładzą czarodzieja oraz jego sługi. Dwa lata później chory Frodo wraz z Bilbem, Gandalfem i powiernikami elfickich Pierścieni odpływa za Morze do Nieśmierlelych Krain, a Sam, Merry i Pippin kontynuują życie w Shire.
+===Dodatki===
+{{Osobny artykuł|Dodatki do Władcy Pierścieni}}
+Dodatki do ''Władcy Piercieni ''są uzupełnieniem wydarzeń z powieści i  m. in. opowiadają o historii królestw Śródziemia, przedstawiają Kronikę Lat, rodowody największych rodów, a także opisują Kalendarz Shire'u, pisownie i rodzaje liter czy języki i ludy Śródziemia.
-Druga część powieści zaczyna się od walki na wzgórzach [[Amon Hen]] i śmierci Boromira, chroniącego Merry'ego i Pippina, ostatecznie porwanych przez niespotykany dotąd [[Uruk-hai|szczep orków]]. Po uczczeniu pamięci poległego [[Gondor]]czyka, Aragorn, Legolas i Gimli wyruszają w pogoń za pojmanymi towarzyszami, pozostawiając los Pierścienia w rękach Sama i Froda, wedle ich woli.
 ==Główni bohaterowie==
 ===Protagoniści===
-*Frodo Baggins – hobbit z Shire, Powiernik Pierścienia, przyjaciel Sama oraz bratanek Bilba, członek Drużyny Pierścienia,
+*[[Frodo Baggins]] – [[Hobbit, czyli tam i z powrotem|hobbit]] z [[Shire]], [[Powiernik Pierścienia]], przyjaciel Sama oraz bratanek Bilba, członek [[Drużyna Pierścienia|Drużyny Pierścienia]],
-*Samwise Gamgee  – hobbit z Shire, ogordnik, wierny przyjaciel i towarzysz Froda, członek Drużyny Pierścienia,
+*[[Samwise Gamgee]]  – hobbit z Shire, ogrodnik, wierny przyjaciel i towarzysz Froda, członek Drużyny Pierścienia,
-*Meriadok Brandybuck (Merry) – hobbit z Shire, kuzyn Pippina, członek Drużyny Pierścienia, przyjaciel entów oraz rycerz Rohanu,
+*[[Meriadok Brandybuck]] (Merry) – hobbit z Shire, kuzyn Pippina, członek Drużyny Pierścienia, przyjaciel [[Enty|entów]] oraz rycerz [[Rohan]]u,
-*Peregrin Tuck (Pippin) – hobbit z Shire, kuzyn Merry'ego, członek Drużyny Pierścienia, przyjaciel entów oraz rycerz Gondoru,
+*[[Peregrin Tuk]] (Pippin) – hobbit z Shire, kuzyn Merry'ego, członek Drużyny Pierścienia, przyjaciel entów oraz rycerz [[Gondor]]u,
-*Gandalf – czarodziej, opiekun Shire, przyjaciel Bilba, członek Drużyny Pierścienia i Białej Rady,
+*[[Gandalf]] – [[Istari|czarodziej]], opiekun Shire, przyjaciel Bilba, członek Drużyny Pierścienia i [[Biała Rada|Białej Rady]],
-*Aragorn – człowiek, Dúnedain, dziedzic Isildura, członek Drużyny Pierścienia, król Zjednoczonego Królestwa,
+*[[Aragorn]] – człowiek, [[Dúnedainowie|Dúnedain]], dziedzic [[Isildur]]a, członek Drużyny Pierścienia, król [[Zjednoczone Królestwo Arnoru i Gondoru|Zjednoczonego Królestwa]],
-*Legolas – elf, książę Leśnego Królestwa w Mrocznej Puszczy, syn Thranduila, członek Drużyny Pierścienia i przyjaciel Gimliego,
+*[[Legolas]] – [[Elfy|elf]], książę [[Leśne Królestwo|Leśnego Królestwa]] w [[Mroczna Puszcza|Mrocznej Puszczy]], syn [[Thranduil]]a, członek Drużyny Pierścienia i przyjaciel Gimliego,
-*Gimli – krasnolud, syn Glóina, członek Drużyny Pierścienia i przyjaciel Legolasa, Przyjaciel Elfów,
+*[[Gimli]] – [[Krasnoludowie|krasnolud]], syn [[Glóin]]a, członek Drużyny Pierścienia i przyjaciel Legolasa, [[Przyjaciel Elfów]],
-*Bilbo Baggins – hobbit z Shire, Powiernik Pierścienia, który przekazał Frodowi, uczestnik Wyprawy do Ereboru, przyjaciel Gandalfa oraz wujek Froda,
+*[[Bilbo Baggins]] – hobbit z Shire, Powiernik Pierścienia, który przekazał Frodowi, uczestnik [[Kompania Thorina|Wyprawy do Ereboru]], przyjaciel Gandalfa oraz wujek Froda,
-*Boromir – człowiek, syn Denethora oraz brat Faramira, rycerz Gondoru oraz członek Drużyny Pierścienia,
+*[[Boromir]] – człowiek, syn Denethora oraz brat Faramira, rycerz Gondoru oraz członek Drużyny Pierścienia,
-*Elrond – pół-elf, władca Rivendell, członek Ostatniego Sojuszu i uczestnik bitwy na stokach Góry Przeznaczenia, przewodniczący narady w Rivendell, ojciec Arweny,
+*[[Elrond]] – [[Półelfowie|półelf]], władca [[Rivendell]], członek [[Ostatni Sojusz Elfów i Ludzi|Ostatniego Sojuszu]] i uczestnik [[Bitwa na Dagorlad|bitwy na stokach Góry Przeznaczenia]], przewodniczący [[Narada u Elronda|Narady w Rivendell]], ojciec Arweny,
-*Arwena – elfka, córka Elronda, ukochana Aragorna, dla którego wyrzekła się nieśmierteności,
+*[[Arwena]] – elfka, córka Elronda, ukochana Aragorna, dla którego wyrzekła się nieśmiertelności,
-*Galadriela – elfka, pani Lóthlorien, żona Celeborna, jedna z najstarszych i zarazem najpiękniejszych istot w Śródziemiu,
+*[[Galadriela]] – elfka, pani [[Lothlórien]], żona Celeborna, jedna z najstarszych i zarazem najpiękniejszych istot w [[Śródziemie|Śródziemiu]],
-*Celeborn – elf, władca Lóthlorien, mąż Galadrieli,
+*[[Celeborn]] – elf, władca Lóthlorien, mąż Galadrieli,
-*<p class="firstHeading" id="firstHeading" lang="en">Éomer – człowiek, Rohirrim, Trzeci Marszałek Marchii, a następnie król Rohanu, brat Éowyny,</p>
+*<p class="firstHeading" id="firstHeading" lang="en">[[Éomer]] – człowiek, [[Rohirrimowie|Rohirrim]], [[Trzeci Marszałek|Trzeci Marszałek Marchii]], a następnie król Rohanu, brat Éowyny,</p>
-*<p class="firstHeading" lang="en">Drzewiec – ent, Pasterz lasu, najstarsza istota chodząca po Śródziemiu, przyjaciel Merry'ego oraz Pippina,</p>
+*<p class="firstHeading" lang="en">[[Drzewiec]] – ent, Pasterz lasu, najstarszy przedstawiciel swojego gatunku, przyjaciel Merry'ego oraz Pippina,</p>
-*<p class="firstHeading" id="firstHeading" lang="en">Théoden – człowiek, Rohhirim, król Rohanu, ojciec Théodreda, jego umysł długo był zawładnięty przez Sarumana,</p>
+*<p class="firstHeading" id="firstHeading" lang="en">[[Théoden]] – człowiek, Rohhirim, król Rohanu, ojciec [[Théodred]]a, jego umysł długo był zawładnięty przez [[Saruman]]a,</p>
-*<p class="firstHeading" lang="en">Éowyna – Rohirrimka, księżniczka Rohanu, siostra Éomera i siostrzenica króla Théodena, żona Faramira,</p>
+*<p class="firstHeading" lang="en">[[Éowina]] – Rohirrimka, księżniczka Rohanu, siostra Éomera i siostrzenica króla Théodena, żona Faramira,</p>
-*Faramir – człowiek, kapitan Gondoru, syn Denethora i brat Boromira, Namiestnik Gondoru, książę Ithilien oraz mąż Éowyny,
+*[[Faramir]] – człowiek, kapitan Gondoru, syn Denethora i brat Boromira, Namiestnik Gondoru, książę [[Ithilien]] oraz mąż Éowiny,
-*Denethor – człowiek, Namiastnik Gondoru, ojciec Boromira i Faramira,
+*[[Denethor II|Denethor]] – człowiek, [[Namiestnik Gondoru]], ojciec Boromira i Faramira,
 ===Antagoniści===
-*Sauron – Ciemny Władca, upadły Majar, tytułowy Władca Pierścieni i twórca Jedynego Pierścienia,
+*[[Sauron]] – Ciemny Władca, upadły [[Majarowie|Majar]], tytułowy Władca Pierścieni i twórca [[Jedyny Pierścień|Jedynego Pierścienia]],
-*<p class="firstHeading" id="firstHeading" lang="en">Nazgûle – Upiory Pierścienia, niegdyś władcy ludzi, zniewoleni przez Saurona po przyjęciu Pierścieni Władzy, jego najgroźniejsi słudzy,</p>
+*<p class="firstHeading" id="firstHeading" lang="en">[[Nazgûle]] – Upiory Pierścienia, niegdyś władcy ludzi, zniewoleni przez Saurona po przyjęciu [[Pierścienie Władzy|Pierścieni Władzy]], jego najgroźniejsi słudzy,</p>
-*<p class="firstHeading" lang="en">Czarnoksiężnik z Angmaru – przywódca Nazgûli oraz największy sługa Saurona, wcześniej władca Angmaru,</p>
+*<p class="firstHeading" lang="en">[[Czarnoksiężnik z Angmaru]] – przywódca Nazgûli oraz największy sługa Saurona, wcześniej władca [[Angmar]]u,</p>
-*<p class="firstHeading" lang="en">Gollum – Powiernik Pierścienia, stwór zniewolony przez jego moc, kiedyś hobbit ze Stoorów zwany Smeagolem,</p>
+*<p class="firstHeading" lang="en">[[Gollum]] – Powiernik Pierścienia, stwór zniewolony przez jego moc, kiedyś hobbit ze [[Stoorowie|Stoorów]] zwany Smeagolem,</p>
-*<p class="firstHeading" lang="en">Saruman – czarodziej, władca Isengardu, przewodniczący Białej Rady, a następnie jej zdrajca i sprzymierzeniec Saurona,</p>
+*<p class="firstHeading" lang="en">[[Saruman]] – czarodziej, władca [[Isengard]]u, przewodniczący Białej Rady, a następnie jej zdrajca i sprzymierzeniec Saurona,</p>
-*<p class="firstHeading" lang="en">Balrog (Zguba Durina) – Majar, sługa Morgotha, ognisty demon z przedwiecznego świata, zamieszkujący podziemia Morii,</p>
+*<p class="firstHeading" lang="en">[[Balrog]] (Zguba Durina) – Majar, sługa [[Morgoth]]a, ognisty demon z przedwiecznego świata, zamieszkujący podziemia [[Moria|Morii]],</p>
-*<p class="firstHeading" lang="en">Gríma – człowiek, sługa Sarumana oraz nadworny Théodena, zatruwający mu umysł,</p>
+*<p class="firstHeading" lang="en">[[Gríma]] – człowiek, sługa Sarumana oraz nadworny Théodena, zatruwający mu umysł,</p>
-*<p class="firstHeading" lang="en">Szeloba – Wielka Pajęczyca z Gór Cienia, ostatnia z dzieci Ungolianty, strzegła przejścia do Mordoru w pobliżu Cirith Ungol,</p>
+*<p class="firstHeading" lang="en">[[Szeloba]] – [[Wielkie Pająki|Wielka Pajęczyca]] z [[Ephel Dúath|Gór Cienia]], ostatnia z dzieci [[Ungolianta|Ungolianty]], strzegła przejścia do Mordoru w pobliżu [[Cirith Ungol]].</p>
+==Geneza==
-==Historia i sukcesy==
+Prace nad ''Władcą Pierścieni'' Tolkien rozpoczął niedługo po napisaniu ''Hobbita'', lecz przed jego ukazaniem się w 1937r. Wkrótce jednak odłożył w czasie rozpoczęty projekt i zajął się gromadzeniem informacji na temat Dawnych Dni. Ze względu na konsultantów i niecierpliwych czytelników wrócił w końcu do pisania powieści, które jednak bardzo rozwlekło się w czasie. Praca nad książką trwała z przerwami aż około 13 lat od 1936 do 1949 roku. Tolkien ujawnił, że w tym czasie miał wiele innych zajęć, które pochłaniały mu czas, stąd powolny proces powstawania, dodatkowo zachwiany wybuchem wojny. Pod koniec 1939r. jeszcze niedokończona była nawet Księga pierwsza. Późną jesienią 1941r. Drużyna była już w Lothlórien i wyruszała w dół Anduiny. W roku następnym naszkicowana została pierwsza wersja Księgi trzeciej, a także pierwszy i trzeci rozdział Księgi piątej opisujące przybycie Gandalfa z Pippinem do Minas Tirith i uruchomienie Wzgórz Sygnałowych Gondoru. Następnie znów wkradł się zastój, a Tolkien jak sam napisał "utknął, zaniknęła wizja, a na rozmyślania nie było czasu". W ciągu roku 1944 "zmusił" się do pracy nad historią podróży Froda do Mordoru, czyli Księgą czwartą. Musiało jednak minąć kolejnych pięć lat zanim książka osiągnęła kształt w jakim została wydana. W tym czasie Tolkien przeredagował napisaną powieść, przy okazji uzupełniając ją brakującymi wątkami. Tekst wielokrotnie własnoręcznie przepisywał na maszynie, twierdząc, że "pomoc zawodowej maszynistki za drogo by kosztowała".
+==Historia publikacji==
-Pisaną przez ok. 17 lat (m.in. w czasie II wojny światowej) książkę, wydano w Wielkiej Brytanii w latach 1954-1955. W połowie lat 60. XX w. ''Władca Pierścieni'' stał się fenomenem wydawniczym w krajach anglosaskich, a następnie na całym świecie (w Polsce ukazała się w latach 1961-1963). Książkę przetłumaczono na dziesiątki języków. Jej sukces spowodował gigantyczny rozwój gatunku fantasy, ale mimo tysięcy innych książek ''Władca Pierścieni'' wciąż pozostaje najbardziej cenioną pozycją tego gatunku literackiego.
+Pisaną przez ok. 13 lat (m.in. w czasie II wojny światowej) książkę, wydano w Wielkiej Brytanii w latach 1954-1955.
+=== Przekłady na język polski ===
-Książka była analizowana przez wielu badaczy, którzy napisali liczne dzieła traktujące o Władcy Pierścieni. Omówienie tego działa zostało zawarte w takich książkach jak: [[Droga do Śródziemia]] czy [[Klucz do Tolkiena]].
-==Podział na tomy i księgi==
-; Tom I – [[Drużyna Pierścienia (powieść)|Drużyna Pierścienia]] ({{lang|ang|The Fellowship of the Ring}})
-: 1. Powrót cienia ({{lang|ang|Return of the Shadow}})
-: 2. Drużyna Pierścienia ({{lang|ang|The Fellowship of the Ring}}).
-; Tom II – [[Dwie wieże (powieść)|Dwie wieże]] ({{lang|ang|The Two Towers}})
-: 3. Zdrada Isengardu ({{lang|ang|The Treason of Isengard}})
-: 4. Podróż do Mordoru ({{lang|ang|The Journey to Mordor}})
-; Tom III – [[Powrót króla (powieść)|Powrót króla]] ({{lang|ang|The Return of the King}})
-: 5. Wojna o Pierścień ({{lang|ang|The War of the Ring}})
-: 6. Powrót króla ({{lang|ang|The Return of the King}}).
-== Przekłady na język polski ==
 * [[Maria Skibniewska]], Warszawa 1961-1963, wyd. Spółdzielnia Wydawnicza "Czytelnik",
 * [[Jerzy Łoziński]], Warszawa 1996-1997
 * ''Władca Pierścieni'', Warszawa 2001, wyd. Amber: tom I i II (części I - IV) - [[Maria Frąc|Maria]] i [[Cezary Frąc]], wiersze [[Tadeusz A. Olszański|Tadeusz Olszański]], tom III - opracowanie przekładu Maria i Cezary Frąc, część V Aleksandra Januszewska, część VI Aleksandra Jagiełowicz, wiersze - Tadeusz Olszański, dodatki Ryszard Derdziński.
+=== Inne przekłady===
+*[[Nils Werenskiold]], na język norweski w latach 1973-1975.
+==Przyjęcie==
+W połowie lat 60. XX w. ''Władca Pierścieni'' stał się fenomenem wydawniczym w krajach anglosaskich, a następnie na całym świecie (w Polsce ukazała się w latach 1961-1963). Książkę przetłumaczono na dziesiątki języków. Jej sukces spowodował gigantyczny rozwój gatunku fantasy, ale mimo tysięcy innych książek ''Władca Pierścieni'' wciąż pozostaje najbardziej cenioną pozycją tego gatunku literackiego.
+Książka była analizowana przez wielu badaczy, którzy napisali liczne dzieła traktujące o Władcy Pierścieni. Omówienie tego działa zostało zawarte w takich książkach jak: [[Droga do Śródziemia]] czy [[Klucz do Tolkiena]].
 == Adaptacje ==
-==='''Filmy'''===
+===Filmy===
+[[File:0025217.jpg|thumb|324x324px]]
+[[File:51ArXoRQxTL.jpg|thumb|330x330px]]
+[[File:Lord of the Rings - The Return of the King.jpg|thumb|326x326px]]
 ''Władca Pierścieni'' został przeniesiony na ekran dwa razy. W latach 1977-1979 firma Warner Brothers podjęła próbę ekranizacji książki w postaci filmu animowanego. Podjął się tego znany twórca animacji filmowych [[Ralph Bakshi]], który nakręcił pierwszą część filmu ''[[Władca Pierścieni (film z 1978)|Władca Pierścieni]]'', obejmującą ok. półtora tomu powieści, ale wskutek miernego powodzenia filmu, ekranizacja nie została ukończona.
 Największym problemem z ekranizacją filmu było dobre przedstawienie świata opisanego przez Tolkiena. Dopiero pojawienie się rozwiniętej grafiki komputerowej pozwoliło na nakręcenie filmu z prawdziwego zdarzenia.
-Po niemalże 20 latach od pierwszej próby przeniesienia dzieła Tolkiena na duży ekran, nowozelandzki reżyser Peter Jackson postanowił  zekranizować ''Władcę Pierścieni'' po raz drugi. Kolejne części tego trzytomowego dzieła ukazały się w kinach, w około rocznych odstępach, w 2001, 2002 i 2003 roku, bijąc rekordy oglądalności. W 2001 roku (w Polsce w lutym 2002) na ekrany wszedł film ''[[Władca Pierścieni: Drużyna Pierścienia (film)|Władca Pierścieni. Drużyna Pierścienia]]''. Następna część – ''[[Dwie Wieże (film)|Władca Pierścieni. Dwie wieże]]'', ukazała się w 2002 (w Polsce w styczniu 2003). Ostatnia – ''[[Powrót Króla (film)|Władca Pierścieni. Powrót króla]]'', weszła na ekrany 16 grudnia 200] (w Polsce 1 stycznia 2004) i zdobyła 11 statuetek nagród Amerykańskiej Akademii Filmowej, w tym za najlepszy film roku 2003.
+Po niemalże 20 latach od pierwszej próby przeniesienia dzieła Tolkiena na duży ekran, nowozelandzki reżyser Peter Jackson postanowił  zekranizować ''Władcę Pierścieni'' po raz drugi. Kolejne części tego trzytomowego dzieła ukazały się w kinach, w około rocznych odstępach, w 2001, 2002 i 2003 roku, bijąc rekordy oglądalności. W 2001 roku (w Polsce w lutym 2002) na ekrany wszedł film ''[[Władca Pierścieni: Drużyna Pierścienia (film)|Władca Pierścieni: Drużyna Pierścienia]]''. Następna część – ''[[Dwie Wieże (film)|Władca Pierścieni: Dwie wieże]]'', ukazała się w 2002 (w Polsce w styczniu 2003). Ostatnia – ''[[Powrót Króla (film)|Władca Pierścieni: Powrót króla]]'', weszła na ekrany 16 grudnia 2003 (w Polsce 1 stycznia 2004) i zdobyła 11 statuetek nagród Amerykańskiej Akademii Filmowej, w tym za najlepszy film roku 2003.
-==='''Gry'''===
+===Gry===
-Popularność książki Władca Pierściani oraz jej adaptacji filmowej spowodowała pojawienie się gier wideo, przedstawiających świat Tolkiena. W 1989 roku powstała jedna z pierwszych gier zainspirowanych Władcą Pierścieni, [[The Crack of Doom]]. W roku 2002 wydano gry pod tytyłem: "[[Władca Pierścieni: Drużyna Pierścienia (gra)|Władca Pierścieni: Drużyna Pierścienia]]" oraz "[[Władca Pierścieni: Dwie Wieże (gra)|Władca Pierścieni: Dwie Wieże]]". W roku następnym, firma Electronic Arts wydała grę "[[Władca Pierścieni: Powrót Króla (gra)|Władca Pierścieni: Powrót Króla]]". W latach 2004, 2006 oraz 2009 wydano kolejne gry produkcji EA osadzone w świecie Władcy Pierścieni pod tytułami: "[[Władca Pierścieni: Bitwa o Śródziemie]]", "[[Władca Pierścieni: Bitwa o Śródziemie II]]", "[[Władca Pierścieni: Podbój]]'''"'''. Natomiast w 2012 roku datę premiery miała gra: [[LEGO Władca Pierścieni|"LEGO Władca Pierścieni"]].
+Popularność książki Władca Pierścieni oraz jej adaptacji filmowej spowodowała pojawienie się gier wideo związanych z Śródziemiem. W 1989 roku powstała jedna z pierwszych gier zainspirowanych światem Tolkiena - [[The Crack of Doom]]. W roku 2002 wydano gry pod tytułem: "[[Władca Pierścieni: Drużyna Pierścienia (gra)|Władca Pierścieni: Drużyna Pierścienia]]" oraz "[[Władca Pierścieni: Dwie Wieże (gra)|Władca Pierścieni: Dwie Wieże]]". W roku następnym, firma Electronic Arts wydała grę "[[Władca Pierścieni: Powrót Króla (gra)|Władca Pierścieni: Powrót Króla]]". W latach 2004, 2006, 2007 oraz 2009 wydano kolejne gry produkcji EA osadzone w świecie Władcy Pierścieni pod tytułami: "[[Władca Pierścieni: Bitwa o Śródziemie]]", "[[Władca Pierścieni: Bitwa o Śródziemie II]]", "[[Władca Pierścieni: Bitwa o Śródziemie II - Król Nazguli]]" oraz "[[Władca Pierścieni: Podbój]]". Natomiast w 2012 roku datę premiery miała gra: [[LEGO Władca Pierścieni|"LEGO Władca Pierścieni"]].
-==='''Inne'''===
+===Inne===
 Powstało także kilka słuchowisk radiowych, opartych o ''Władcę Pierścieni'', wyprodukowanych przez radio BBC.
@@ Linia 101: / Linia 116: @@
 * ''[[Władca Pierścieni (film)|Władca Pierścieni]]'' - film na podstawie powieści z lat 2001-2003
+{{Tolkien}}
+[[Kategoria:Książki Tolkiena]]
-[[cs:Pán prstenů]]
+[[ar:سيد الخواتم]]
 [[de:Der Herr der Ringe (Roman)]]
 [[en:The Lord of the Rings]]
@@ Linia 110: / Linia 128: @@
 [[it:Il Signore degli Anelli]]
 [[ja:指輪物語]]
-[[nl:In de Ban van de Ring]]
+[[nl:In de ban van de ring]]
-[[pt-br:O Senhor dos Anéis (livro)]]
+[[pt-br:O Senhor dos Anéis (Livro)]]
 [[ru:Властелин колец]]
-{{Tolkien}}
-[[Kategoria:Książki]]
-[[Kategoria:Realny świat]]