| “ | Stary Tom Bombadil to kompan milutki, / Ma niebieski kabacik i żółte ma butki. | ” |
—piosenka Toma Bombadila | ||
Tom Bombadil – tajemnicza istota nieznanej rasy i nieznanego pochodzenia, mąż Złotej Jagody i mieszkaniec Starego Lasu w Trzeciej Erze.
Biografia[]
Tolkien nigdy nie sprecyzował do której rasy ani od kogo pochodzi Tom Bombadil. Jak określił w liście 144, „reprezentuje coś, co uważam za ważne, chociaż nie chciałbym dokładnie tego analizować. Nie zostawiłbym go jednak w książce, gdyby nie miał jakiejś funkcji”. W liście 141 wspomina, że „tylko zwycięstwo Zachodu pozwoliłoby Bombadilowi funkcjonować, a nawet żyć; nic nie zostało by dla niego w świecie Saurona”.
Tom nie starzał się i był najstarszą istotą w Śródziemiu. Mieszkał już na Ardzie, zanim Melkor na nią zstąpił. Był świadkiem pierwszego deszczu, jak sam mówił pamiętał czasy, kiedy świat był jeszcze młody. Widział pierwsze rośliny i zwierzęta, oraz podróż elfów do Valinoru, Upadek Númenoru i powstanie Kurhanów. Według opowiastki hobbickiej zatytułowanej Przygody Toma Bombadila Tom poznał na brzegu Wiji Złotą Jagodę, która próbowała go wpierw skarcić za mącenie toni, lecz później została jego żoną. Na ich weselu obecna była m.in. Stara Wierzba[1]. Wiadomo że pod koniec Trzeciej Ery utrzymywał kontakt z hobbitem Maggotem i mieszkańcami Bucklandu.
Wojna o Pierścień[]
Dwudziestego szóstego września 3018 roku Trzeciej Ery Tom poszukiwał lilii wodnych dla swojej żony, kiedy to napotkał Peregrina, Froda, Samwise’a i Meriadoka zaatakowanych przez Starą Wierzbę. Bombadil jako pan Starego Lasu nakazał Wierzbie wypuszczenie Pippina i Merrego, następnie zaprowadził niziołków do swojego domu, gdzie zjedli kolację[2]. Zostali u niego na dwie noce, w tym czasie opowiadał im wiele opowieści i śpiewał piosenki. Dzięki sprytnie zadawanym pytaniom zdołał dowiedzieć się od Froda o Bilbo Bagginsie i Jedynym Pierścieniu. Tom nakazał mu pokazać Pierścień, co hobbit posłusznie uczynił. Bombadil założył go na palec, jednak nie uczyniło go to niewidzialnym. Po tym podrzucił go w górę, sprawiając że na chwilę zniknął. Kiedy Frodo założył Pierścień, Tom nadal go widział, mówiąc że jego ręka jest piękniejsza bez Jedynego. Na koniec nauczył ich piosenki, gdyby nazajutrz znaleźli się w niebezpieczeństwie, obchodząc Tyrn Gorthad[3].
Następnego dnia Tom Bombadil pożegnał hobbitów, którzy wieczorem zostali schwytani przez Upiora Kurhanów. Jednakże Frodo zdążył zaśpiewać pieśń – po dłuższej chwili na ratunek przybył Tom, który przepędził złego ducha. Następnie przyprowadził pięć kuców hobbitów. Żeby złamać zły czar Kurhanu, Tom wyniósł z niego skarby na zewnątrz. Dla siebie wziął jedynie broszę z błękitnymi kamieniami, którą podarował Złotej Jagodzie, a hobbitom przekazał krótkie miecze Dúnedainów. Po odprowadzeniu niziołków na Wschodni Gościniec poradził im udać się do gospody Pod Rozbrykanym Kucykiem[4].
W nocy karczma została zaatakowana, a kucyki hobbitów wypuszczono. Pamiętając dobrą opiekę u Bombadila, zwierzęta poszły do jego domu. Następnie Tom zwrócił je Barlimanowi Butterburowi, właścicielowi gospody, ponieważ ten zapłacił za nie odszkodowanie[5]. Na naradzie u Elronda dyskutowano czy nie oddać Pierścienia Bombadilowi na przechowanie, stwierdzono jednak, że ten mógłby go zgubić. Po Wojnie o Pierścień, podczas powrotu hobbitów do Shire Gandalf udał się do niego w odwiedziny[6].
Charakterystyka[]
Gdy Tom rymował lub śpiewał wierszem, miał całkowitą władzę nad światem i przyrodą. Był niski, wyższy od hobbita, lecz niższy od człowieka. Miał kasztanową brodę. Nosił niebieski kubrak, a także żółte buty oraz kapelusz z piórem u boku, jego znak rozpoznawczy. Był bardzo potężny i mądry, nawet Jedyny Pierścień nie działał na niego. Tom nie dbał szczególnie o sprawy Ardy. W Trzeciej Erze władał tylko Starym Lasem i jego okolicami, gdzie mieszkał z żoną w chatce na skraju. Był właścicielem kuca o imieniu Pulpet.
Znane imiona[]
Wśród hobbitów nazywano go Tom Bombadil, wśród elfów − Iarwain Ben−adar, co oznacza "najstarszy i nie mający ojca", wśród krasnoludów − Forn, a wśród ludzi z północy − Orald. Nosił także inne, nieznane dziś imiona.
Galeria[]
Ciekawostki[]
- Główną inspiracją dla postaci Toma była zabawka syna J.R.R. Tolkiena.
Przypisy
- ↑ J.R.R. Tolkien, Przygody Toma Bombadila
- ↑ J.R.R. Tolkien, Władca Pierścieni, Drużyna Pierścienia, „Stary Las”
- ↑ J.R.R. Tolkien, Władca Pierścieni, Drużyna Pierścienia, „W domu Toma Bombadila”
- ↑ J.R.R. Tolkien, Władca Pierścieni, Drużyna Pierścienia, „Mgła na Kurhanach”
- ↑ J.R.R. Tolkien, Władca Pierścieni, Drużyna Pierścienia, „Sztylet w ciemnościach”
- ↑ J.R.R. Tolkien, Władca Pierścieni, Powrót króla, „Do domu!”
| Powiernicy Pierścieni Władzy | |
|---|---|
Jedyny Pierścień Trzy Pierścienie Galadriela (Nenya) • Gil-galad, Elrond (Vilya) • Círdan, Gandalf (Narya) Siedem Pierścieni Thrór (przekazał pierścień synowi) • Thráin II (otrzymał pierścień od ojca) • sześciu nieznanych krasnoludów Dziewięć Pierścieni Czarnoksiężnik z Angmaru • Khamûl • Siedem nieznanych Upiorów Pierścienia | |