Śródziemie Wiki
Advertisement

Rohan (sind. Kraj Koni) – królestwo ludzi (Rohirrimów) rozciągające się między Górami Białymi, Iseną, Górami Mglistymi, Fangornem i Anduiną, na połaciach zielonego stepu. Założone została przez Eotheodów z Eorlem Młodym na czele, po zwycięstwie w Bitwie na polach Celebrantu 2510 TE, kiedy to namiestnik Gonodru Cirion nadał Eorlowie prowincje Calenardhon. Mieszkańcy Rohanu, Rohirrimowie, zwani byli Mistrzami Koni - hodowali oni wierzchowce, które nie miały sobie równych w całym Śródziemiu. Symbolem Rohanu był biały rumak na zielonym tle.

Historia

Powstanie

Początkowo ziemie Rohanu były częścią Królestwa Gondoru i nosiły nazwę Calenardhon. W 2510 TE Namiestnik Gondoru Cirion przekazał je Éothéodom, po tym jak ich wódz Eorl wsparł go w bitwie na polach Celebrantu.

Eorl w zamian za ziemie, złożył przysięgę, że zawsze zachowa sojusz z Gondorem i przybędzie mu na pomoc. Dla nowego królestwa została przypisana nowa nazwa. Ponieważ Eotheodzi byli świetnymi jeźdźcami, zaczęto ich nazywać Rohirrimami, a ich królestwo Rohanem lub też Marchią, sam mieszkańcy Rohanu mówili również o sobie Eorlingowie, czyli lud Eorla. Słowo marchia oznaczało obszar graniczny służący ochronie terytoriów wewnętrznych.

Tenże człek po złożeniu przysięgi został koronowany na pierwszego króla Rohanu, jego lud jednak nie wyzbył się dawnego trybu życia i Rohirrimowie wciąż żyli w koczowniczym trybie życia, przenosząc się z jednego miejsca na drugie hodując konie. Państwo Eorla obejmowało teren dawnej prowincji Calenardhon, granicą zachodnią były Wrota Rohanu prowadzące na zachód, na wschodzie granica biegła wzdłuż rzeki Limlight, jednej z dopływów wielkiej Anduiny, na południe granicą były Góry Białe oraz rzeka Mering, Rohan na południu sąsiadował z Gondorem, na wschodzie z Rhûnem i jego mieszkańcami, na zachodzie z Isengardem, oraz z Dunlandem, na północy najbliższym sąsiadem było Lorien, kraj elfów. W granicach państwa znalazły się dwie twierdze Hornburg i zamieszkał przez umarłych Dunharrow.

Eorl jako król, jednak nie prowadził koczowniczego trybu życia i swoją siedzibę i stolicę urządził w Aldburg, pierwszym rohańskim mieście, jednak miasto mu nie odpowiadało i zaczął szukać miejsca na nową, lepszą siedzibę, dlatego rozpoczął budowę nowej warowni Edoras z wielkim królewski pałacem Meduseld, zwanym Złotym Dworem.

Pierwsza Wojna

Eorl jednak miał na głowie ważniejsze sprawy niż budowa pałacu, granicom Rohanu zagrażali od wschodu zawsze wrodzy Easterlingowie, a od zachodu Dunlendingowie. Król Eorl Młody, pierwszy król Rohanu zginął w bitwie na Płaskowyżu, w obronie wschodniej granicy w roku 2545 TE. Po jego śmierci rządy przejął jego syn Brego, nowy król dokończył dzieła ojca i wygnał Easterlingów z ziemi Rohanu. Brego dokończył również budowę wspaniałego miasta Edoras i wspaniałego dworu Meduseld. Król Brego zmarł w 2570 roku TE, po jego śmierci tron miał przejąć najstarszy syn, jednak książę Baldor, w 2569 roku TE, zginął w twierdzy Dunharrow, był bardzo ciekawy dokąd prowadzi Ścieżka Umarłych, i w czasie jednej z uczt ojca zarzekł się że ją przejdzie. Tego samego roku wyruszył na ścieżkę i nigdy z niej nie wrócił, dlatego tron objął drugi syn Brega, Aldor.

Złoty Wiek

Już za panowanie trzeciego władcy Marchi, Rohan osiągnął złoty wiek, a król Aldor okazał się bardzo dobrym władcą. Liczebność Rohirrimów ciągle rosła, rosło także ich bogactwo. Król Aldor zdobył dla Rohanu tereny Ered Nimras, jednak nie zrobił tego pokojowo -  najpierw musiał pozbyć się z tego regionu rdzennych mieszkańców czyli Dunlendingów. Za ten czyn Dunlendingowie znienawidzili Rohańczyków i stali się ich zagorzałymi wrogami. Król Aldor przeszedł do historii jako Aldor Stary, ponieważ rządził wyjątkowo długo, panował 75 lat w ciągu 101 lat życia. Po jego śmierci w roku 2645 TE tron przejął jego syn, Fréa, który obejmując tron był już dosyć stary. Kontynuował on okres pokoju w kraju. Za jego czasów Rohan bogacił się i rozkwitał. Po 14 latach panowania król Frea zmarł, a tron przejął jego syn Fréawine, który kontynuował pokojową politykę ojca doprowadzając Rohan do jeszcze większego rozkwitu. Po 21 latach panowania zmarł, a tron odziedziczył jego syn Goldwine, który również poszedł w ślady ojca, zmarł w 2699 TE po 19 latach rządów, a tron po nim odziedziczył jego syn Déor.

Najazdy Dunlendingów

Początek panowania Deora był podobny do panowania jego ojca, dziada i pradziada, jednak w 2710 roku, na Rohan najechali Dunlendingowie, którzy osiedlili się w okolicach Isengardu. Król Deor wyprawiał się aby ich przegnać, jednak z niewielkim skutkiem. Po jego śmierci w 2718 roku TE, rządy przejął jego syn Gram. Przez całe swoje panowanie musiał zmagać się z coraz śmielszymi wypadami Dunledingów w głąb Rohanu, był jednak sparaliżowany, bo atak szedł od strony Isengardu, a oblężenie tak potężnej twierdzy na pewno by się nie powiodło. Król Gram zmarł 2741 roku TE, a na tronie zastąpił go jego syn Helm Żelaznoręki, który miał się stać ostatnim z pierwszej dynastii Eorla. Helm przez cały osiemnastoletni okres rządów zmagał się z najazdami Dunlendingów z zachodu i Easterlingów ze wschodu. Najazdy tych pierwszych były prowadzone przez ich nowego wodza Wulfa - Rohhirima dunledingowskiego pochodzenia. Wulf zaatakował i zdobył większą cześć zachodniego Rohanu. W 2755 roku TE, udało mu się zdobyć stolicę- Edoras, i zabić jednego z synów króla Helma - Haletha, król Rohanu musiał wycofać się do zbudowanej przez Gondorczyków twierdzy Hornburg. Helm zginął razem ze swym ostatnim synem w 2759 roku TE, w obronie tejże twierdzy z zimna.Twierdza Hornburg po śmierci Helma została nazwana na jego cześć Helmowym Jarem.

Druga Dynastia

Pomimo że twierdzę utrzymano to straty były ogromne. Ponadto król nie pozostawił żadnego dziedzica. Postanowiono więc wynieść na tron siostrzeńca króla Helma, Fréaláfa. Nowy król zapoczątkował drugą dynastię rodu Eorla. Zaraz po koronacji wyruszył ze swej twierdzy- Dunharrow z pomocą armii sojuszniczego Gondoru przybył do Helmowego Jaru i rozbił najeźdźców. Zabił ich wodza Wulfa. Następnego roku udało mu się odzyskać Edoras, a resztki Dunlendingów wypędzono z terenów Rohanu aż za Isengard. W tym samy czasie w Isengard wybrał na swoją siedzibę potężny czarodziej, Saruman. Frealaf szybko wykorzystał ten fakt i nawiązał przyjazne stosunki z czarodziejem. Ten bardzo pomógł Rohirrimom w czasie jednej z klęsk głodowych. Po śmierci króla w 2798 roku TE na tron wstąpił jego syn Brytta, który szybko zdobył sobie przydomek Léofa, to znaczy umiłowany. Był bardzo hojnym władcą i chętnie wspomagał każdego w potrzebie. Rohanowi jednak zaczęły zagrażać różnie bandy orków, którzy próbowali wedrzeć się do Rohanu, po Wojnie Orków z Krasnoludami. Orkowie uciekali masowo z Gór Mglistych do Gór Białych. Po 44 latach rządów nad Rohanem, zmarł oddając tron synowi Waldzie. Walda służył w armii ojca przeciwko orkom, i kiedy wstąpił na tron 2842 roku TE, pragnął dokończyć dzieła. Jeszcze tego samego roku rozgromił ich. Pomimo że uważano Rohan za wolny od orków, wiele z nich kręciło się jeszcze po stepach marchii. Sam król Walda został przez nich zabity w warowni Dunharrow w 2851 roku TE. Po jego śmierci tron przejął jego syn Folka.

Nowy król był znany ze swojego zamiłowania do polowań, jednak po śmierci ojca złożył uroczystą przysięgę, że nie zapoluje dopóki nie wygna wszystkich orków z ziemi Rohanu. Przez cały okres trzynastoletniego panowanie, oczyszczał Rohan z orków, a kiedy mu się to w końcu udało, wyruszył na swoje upragnione polowanie, które stało się jego ostatnim. W czasie polowania zaatakował go dzik z Everholt. Król zdołał zabić zwierzę, ale sam zginął od ran. Po jego śmierci tron przejął w 2864 roku TE jego syn Folkwin.

Król Folkwin odbił regiony pomiędzy rzeką Iseną i Adorn od Dunlendingów. W 2885 roku TE Gondor najechali Haradrimowie. Był on jednak zbyt słaby aby dać sobie z nimi radę samodzielnie i Namiestnik Gondoru, Túrin II, wezwał na pomoc Rohan. Folkwin dotrzymał przysięgi Eorla. Sam już był zbyt stary na wojny, więc wysłał swoich dwóch synów FolkredaFastreda, razem z armią Rohanu na południe. Potężne wojsko Rohańczyków i Gondorczyków odparło Haradrimów, jednak Rohan poniósł w tej walce wielkie straty. Obydwaj książęta zginęli. Po wojnie namiestnik Túrin II był zmuszony wypłacić królowi Folkwinowi ogromną sumę złota w zamian za poświęcenie Rohirrimów. Król Folkwin zmarł w 2903 roku TE pozostawiając tron swemu trzeciemu synowi Fengelowi.

Wojna o Pierścień

Plik:Władca Pierścieni - Trzech Łowców (HD)

Aragorn, Legolas i Gilmli przemierzają stepy Rohanu w poszukiwaniu pojmanych nizołków - scena z filmu "Władca Pierścieni: Dwie wieże"

W czasie Wojny o Pierścień Rohanem rządził jego siedemnasty król, Théoden. Wtedy też kraj ten prowadził zaciekłą wojnę z Isengardem. Rozegrała się Pierwsza bitwa u brodów na Isenie podczas której zginął Théodred, syn króla oraz Druga bitwa u brodów na Isenie. Do historii weszła także bitwa o Rogaty Gród, rozegrana w nocy z 3 na 4 marca 3019 roku, kiedy to Rohirrimowie, przy wsparciu huornów z Fangornu rozgromili szturmujące twierdzę wojska Sarumana. Wojska Rohanu brały też udział w Bitwie na Polach Pelennoru, gdzie doprowadziły do klęski armii Saurona. W batalii poległ jednak król Théoden. Rohirrimowie wsparli Gondor także w bitwie pod Morannonem.

Geografia

Terytorium Rohanu

Mapa Rohanu

Rohan był podzielony na sześć prowincji. Jego największe miasta to:

Granicę pomiędzy Rohanem a Gondorem stanowi rzeka Mering.

Królowie Rohanu

Po tym kiedy Eorl Młody osiadł wraz z Rohirrimami na terenie podarowanym przez namiestnika, przyjął on tytuł króla Rohanu, choć szerzej królów Rohanu tytułuje się władcami bądź królami Marchii (od słowa Rohan co znaczy Marchia). Królowie Rohanu używają również pośrednich tytułów takich jak : władca Rohirrimów, król Eorlingów, władca Meduseld. Rohanem od początku władają potomkowie Eorla Młodego, tylko jego potomkowie zasiadali na tronie marchii. W Rohanie obowiązuje jasne prawo sukcesji, jest to sukcesja salicka, tron mogą dziedziczyć jedynie potomkowie pól męskiej. Tron dziedziczony jest z ojca na syna, w przypadku jeżeli i on nie żyje, tron dziedziczy najbliższy potomek Eorla.

Pierwsza dynastia rodu Eorla

Pierwsza dynastia Eorla zawiera listę królów Rohana bezpośrednio wywodzących się od Eorla, potomków dziedziczących z ojca na syna.

  • Eorl Młody (TE 2510 - TE 2545) - pierwszy król Rohanu
  • Brego (TE 2545 - TE 2570) - drugi król Rohanu
  • Aldor Stary (TE 2570 - TE 2645) - trzeci król Rohanu
  • Fréa (TE 2645 - TE 2569) - czwarty król Marchii
  • Fréawine (TE 2569 - TE 2680) - piąty król Marchii
  • Goldwine (TE 2680 - TE 2699) - szósty król Rohanu
  • Déor (TE 2699 - TE 2718) - siódmy król Marchii
  • Gram (TE 2718 - TE 2741) - ósmy król Rohanu
  • Helm Żelaznoręki (TE 2741 - TE 2759) - dziewiąty król Rohanu

Druga dynastia rodu Eorla

W wyniku śmierci Helma Żelaznorękiego oraz jego synów w czasie oblężenia Helmowego Jaru, wygasła bezpośrednia linia potomków Eorla, linia męska, od tej pory Marchią mieli władać potomkowie po kądzieli, siostrzeniec króla Helma Fréaláf, syn Hildy.

  • Fréaláf (TE 2759 - TE 2798) - dziesiąty król Rohanu, pierwszy z drugiej dynastii
  • Brytta Léofa (TE 2798 - TE 2842) - jedenasty władca Marchii
  • Walda (TE 2842 - TE 2851) - dwunasty władca Rohanu
  • Folka (TE 2851 - TE 2864) - trzynasty władca Marchii
  • Folkwin (TE 2864 - TE 2903) - czternasty król Rohanu
  • Fengel (TE 2903 - TE 2953) - piętnasty król Rohanu
  • Thengel (TE 2953 - TE 2980) - szesnasty król Marchii
  • Théoden (TE 2980 - TE 3019) - siedemnasty król Rohanu

Trzecia dynastia rodu Eorla

W czasie Wojny o Pierścień zginą jedyny syn króla Theodena, Theodred drugi marszałek Marchii. Po jego śmierci Theoden ogłosił swym następcą swego siostrzeńca, Eomerem, syna Éomund i Théodwiny. Tym sposobem władze ponownie objeli męscy potomkowie Eorla, gdyż eomund był męskim młodszym potomkiem trzeciego króla Rohanu. Tym samym w Eomerze płynęła krew i pierwszej i drugiej dynastii.

  • Éomer ( TE 3019 - CE 63) - osiemnasty król Rohanu
  • Elfwine (CE 63 - CE ?) - dziewiętnasty i ogólnie ostatni znany władca Marchii

Etymologia

Sindarińskie słowo "Rohan", oznaczające marchię po raz pierwszy zastosowano przez Hallasa, syna i następcę Ciriona.[1] Słowo pochodzi prawd. od słów "roch" (koń) i końcówki -(i)an - oznaczającej kraj.[2] Jest to więc dosłownie kraina jeźdźców, co dla Gondorczyków zapewne oznaczało patrolowanie obszarów zewnętrznych.

Znani mieszkańcy

Przypisy

  1. J.R.R. Tolkien, Christopher Tolkien (red.), Niedokończone opowieści, „Cirion i Eorl. Przyjaźń Gondoru z Rohanem”, „Cirion i Eorl”
  2. Słownik Parf Edhellen, hasło "rohan", https://www.elfdict.com/w/rohan (dost. 27.8.2016)
Advertisement