Niedokończone opowieści Númenoru i Śródziemia (ang. Unfinished Tales of Númenor and Middle-earth) – zbiór tekstów J. R. R. Tolkiena dotyczących stworzonej przez niego mitologii Śródziemia, których nie zdążył dokończyć za życia, zredagowanych przez jego syna, Christophera Tolkiena i wydanych w 1980 roku. Teksty składające się na Niedokończone Opowieści uzupełniają wątki poruszone we wcześniej wydanych dziełach Tolkiena – Władcy Pierścieni i Silmarillionie oraz wiedzę dotyczącą stworzonego przez niego świata. Niedokończone Opowieści zawierają też uzupełniony indeks nazw własnych związanych z dziejami Śródziemia.
Dobre przyjęcie, z jakim spotkała się książka, sprawiło że Christopher Tolkien uporządkował niemal wszystkie istniejące teksty ojca na ten temat i wydał je jako dwunastotomową Historię Śródziemia. Opowieści wchodzące w skład zbioru:
- O Tuorze i jego przybyciu do Gondolinu
- Narn i Chîn Húrin. Opowieść o dzieciach Húrina
- Opis wyspy Númenor
- Aldarion i Erendis. Żona marynarza
- Dynastia Elrosa: królowie Númenoru od założenia miasta Armenelos do Upadku
- Historia Galadrieli i Celeborna, i Amrotha, władcy Lórien
- Klęska na polach Gladden
- Cirion i Eorl. Przyjaźń Gondoru z Rohanem
- Wyprawa do Ereboru
- Poszukiwania pierścienia
- Bitwy u brodów na Isenie
- Drúedainowie (Wosowie)
- Istari
- Palantíry
Wydania w języku polskim[]
W Polsce tę książkę wydawało głównie wydawnictwo Amber, ale jeden raz zrobiło to wydawnictwo Atlantis-Rubicon:
- Książka wydawnictwa Atlantis-Rubicon o tytule Niedokończone opowieści Śródziemia i Númenoru w tłumaczeniu Agnieszki Sylwanowicz i Pauliny Braiter. Wydana w 1994 roku.
Wydawnictwo Amber wydało Niedokończone Opowieści kilkukrotnie, za każdym razem w tłumaczeniu Radosława Kota. Pierwszy raz wydano je w 1995 roku w trzech oddzielnych tomach. W 2002 roku opublikowano dwa kolejne wydania. Książkę tę drukowano również w 2009, a w 2011 wyprodukowano ją w wersji kieszonkowej[1].
Przed pełnym wydaniem z 1994 roku na łamach polskich czasopism fantastycznych wydano niektóre fragmenty tej książki. Tak w 1989 roku w czasopiśmie Feniks opublikowano rozdział o tytule Aldarion i Erendis w tłumaczeniu Krzysztofa Sokołowskiego. Natomiast rozdział Narn i Chîn Húrin wydawano dwukrotnie, raz w czasopiśmie Czerwony Karzeł z 1992 roku, numerze trzecim, jak również w pierwszym numerze czasopisma Dragon Helm z 1992 roku, w wersji poprawionej w stosunku do tekstu opublikowanego w czasopiśmie Czerwony Karzeł. Ten rozdział tłumaczony był przez Grzegorza Szczepaniaka[2].
Inskrypcja[]
Na stronie tytułowej znajduje się napis wykonany tengwarem, który brzmi:
W tej książce Johna Ronalda Reuela Tolkiena, zawierającej niedokończone opowieści, zebranej przez Christophera Reuela Tolkiena, jego syna, opowiedziano wiele rzeczy o ludziach i elfach w Númenorze i Śródziemiu, od Dawnych Dni w Beleriandzie po Wojnę o Pierścień i podano relację o Druedainach, Istari i Palantírach.