Maria Skibniewska z domu Skibińska (ur. 3 maja 1904 w Warszawie, zm. 28. października 1984 tamże) – tłumaczka literatury angielskiej i francuskiej, w tym książek J.R.R. Tolkiena, żona Stanisława Skibniewskiego ps. Cubryna, uczestnika Powstania Warszawskiego i żołnierza AK.
Biografia[]
Rodzicami Marii Skibniewskiej byli Władysław Skibiński i Zofia z Królikowskich, urzędnik zajmujący się również malarstwem oraz nauczycielka w szkołach średnich. Starszym bratem Marii był Franciszek Skibiński, późniejszy generał dywizji Wojska Polskiego.
Przyszła tłumaczka uczęszczała do słynnego żeńskiego Gimnazjum im. Cecylii Plater-Zyberkówny, gdzie w 1922 roku zdała egzamin dojrzałości. W tym samym roku rozpoczęła studia na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warszawskiego, które nieco później przerwała. 18 września 1928 roku wychodzi za Stanisława Skibińskiego, inżyniera elektryka i przenosi się z nim do Szwajcarii, gdzie mieszkali dwa lata. Po powrocie do kraju, Maria Skibniewska ukończyła studia polonistyczne, a siedem lat później, rozpoczęła studia romanistyczne, których ukończenie uniemożliwił jej wybuch wojny. Przez całą okupację pracowała chałupniczo jako tkaczka, a jej mąż uczestniczył w ruchu oporu przeciw okupantowi. Po klęsce powstania warszawskiego, trafił on do oficerskich obozów jenieckich w Bergen-Belsen i Sandbostel a po uwolnieniu pracował w Polskim Czerwonym Krzyżu, w Brukseli. Jego żona po wojnie znalazła się w Głogoczowie koło Krakowa i pracowała w krakowskim Zjednoczeniu Przemysłu Kotlarskiego jako sekretarka, a później na stanowisku referentki w dziale personalnym.
W 1946 roku Maria Skibniewska wraz z mężem powraca do Warszawy i rozpoczyna pracę w Dziale Nasłuchów Zagranicznych Polskiego Radia. Rok później znowu zmienia miejsce zamieszkania ze względu na pracę jej męża oraz debiutuje jako tłumaczka powieścią "Zagubione Dni" autorstwa J. Hiltona. W drugiej połowie roku po raz kolejny wraca do warszawy.
Płyta na grobie Marii Skibniewskiej
W 1948 roku Maria Skibniewska została oskarżona i uwięziona za szpiegowanie na rzecz USA, lecz mogło mieć to również związek z akowską działalnością jej męża, który również był wtedy więziony (przez dwa miesiące) lub z osobą jej brata, represjonowanego przez komunistów oraz skazanego w 1952 roku na karę śmierci, której cudem uniknął.
Dwa lata później, Maria Skibniewska dostała pracę w wydawnictwie "Czytelnik" jako redaktorka stylistyczna, a potem została kierowniczką redakcji literatur romańskich, którą to funkcję pełniła aż do przejścia na emeryturę, 31 lipca 1971 roku, od kiedy zajmowała się już wyłącznie tłumaczeniem książek. Około roku 1959 listownie kontaktowała się z J.R.R. Tolkienem w sprawie tłumaczeń jego książek, który uznał ją za bardzo skromną osobę.
Pod koniec życia stopniowo traciła wzrok, a zmarła 28 października 1984 roku w Warszawie, nie pozostawiając po sobie dzieci i została pochowana wraz ze swoim mężem na Cmentarzu Wojskowym na warszawskich Powązkach. [1]
Tłumaczenia[]
Pierwszy tom Władcy Pierścieni w tłumaczeniu M. Skibniewskiej. Później tytuł zmieniono na "Drużyna Pierścienia"
Skibniewska przełożyła na polski około stu książek, między innymi dzieła Chesterona, Grahama Greena, Patricka White'a, Bruce Marshalla, Williama Saroyana, Johne Updike’a, J.D. Salingera oraz J.R.R. Tolkiena, takie jak:
- Hobbit, czyli tam i z powrotem (pierwsze wydanie w 1960 roku, wyd. Iskry)
- Rudy Dżil i jego pies (pierwsze wydanie w 1962 roku, wyd. Iskry)
- Władca Pierścieni (pierwsze wydanie w trzech tomach, lata 1961-1963, wyd. Czytelnik)
- Kowal z Podlesia Większego (pierwsze wydanie w 1980 roku, wyd. Iskry)
- Silmarillion (prawdopodobnie ostatnia jej praca translatorska, pierwsze polskie wydanie w 1985 roku, wyd. Czytelnik)
Dotąd nikt poza Marią Skibniewską nie przetłumaczył Silmarillionu (poza fanowską edycją), a jej tłumaczenie Władcy Pierścieni jest uznawane za najlepsze, samemu Tolkienowi polecał je Przemysław Mroczkowski[2]. W 1996 roku, nakładem wydawnictwa Muza ukazało się wydanie Władcy Pierścieni, poprawione przez Marka Gumkowskiego (gdzie m.in. zmieniono tytuł pierwszego tomu), które teraz stało się najbardziej powszechne.
Przypisy
- ↑ Biografia Marii Skibniewskiej i Włodzimierza Lewika, Forum dyskusyjne miłośników twórczości J.R.R. Tolkiena
- ↑ Ch. Scull, W. G. Hammond, The J.R.R. Tolkien's Companion and Guide