Kryształ Orthanku

Saruman używający palantíru

Kryształ Orthanku – jeden z trzech palantírów północy. Mniejszy z kryształów był zorientowany tylko w jedną stronę, wschodnią (w inne nie działał, choć osoba o silnej woli mogła zmusić kryształ do patrzenia w bok i skupienia pola widzenia).

Historia

Został przywieziony do Śródziemia przez Elendila i jego syna w Drugiej Erze.

Do czasu utraty Minas Ithil był wykorzystywany często, potem z obawy o możliwy kontakt z Sauronem nie używano go. Gondor ubożał i tylko nieliczna garstka interesowała się zdobywaniem wiedzy i szerokimi kontaktami ze światem. Kryształ lekceważony spoczywał w wieży. Wkrótce wieżę zamknięto, a klucze oddano Sarumanowi w 2579 TE. namiestnik Beren (namiestnik Gondoru), nawet jeśli pamiętał o istnieniu kryształu, to wierzył, że będzie on podlegał najbardziej zaufanym osobom – czyli Białej Radzie.

Od tego czasu kryształ badał i używał Saruman w tajemnicy przed resztą Rady. Gdy dowiedział się o nim Gandalf, stało się dla niego jasne wiele spraw dotyczących zarówno Sarumana jak i Denethora. Po złamaniu mocy Sarumana czarodziej zamknął się w wieży. Doszło jednak do potyczki słownej z Gandalfem. Podczas niej Gríma, nieświadomy mocy kryształu, rzucił nim w dół, lecz wahając się, kogo nienawidzi bardziej, nie trafił ani Sarumana ani Gandalfa. Po tym wydarzeniu Gandalf zabrał kryształ, ale Pippin pragnął go zobaczyć. Podczas snu Gandalfa przypadkowo (lub kierowany wolą Saurona) nawiązał kontakt z Mrocznym Władcą. Kryształ był jeszcze raz użyty przez Aragorna, tym razem świadomie, ujawniając swoje pochodzenie i miecz. Spowodowało to, że Sauron zwrócił swoje oko na niego zamiast na Mordor, co dało Frodowi i Samowi szansę na wypełnienie misji.

Po skończonej wojnie kryształ spoczął w pałacu królewskim.

Ciekawostki

W adaptacjach filmowych miał 10 - 15 cm średnicy, lecz jego rzeczywista średnica wynosiła jedną stopę.