Khuzdul – język, którym posługiwali się krasnoludowie.
Historia[]
Został wymyślony przez Aulëgo, był więc pokrewny valarinowi. Krasnoludowie ukrywali ten język, nie licząc nazw własnych, zwykle używali westronu lub języków ludzi, gdyż inne rasy miały w przeszłości problemy w nauczeniu się khuzdulu.[1] Posługiwali się nim jedynie w nadzwyczajnych sytuacjach, na przykład wykrzykując okrzyk bojowy. Język ten był pokrewny nieco pierwotnym wersjom adûnaickiego, gdyż krasnoludowie mieli kontakt z pierwszym i trzecim rodem Edainów, niedługo po ich wyjściu z Hildórien lub nieco później.[2]
Charakterystyka[]
Wydaje się, że konstrukcja większości rzeczowników opierała się o trzy główne spółgłoski, podczas gdy samogłoski pomiędzy wskazywały odmianę gramatyczną. Np.:
- l.poj. 1u23 – lm. 1a2â3 – lm. będąca członem wyrazu: 1a2u3
- topór – bark, topory – barâk, topory krasnoludów – baruk Khazâd
- broda – turg(?), brody – tarâg – brody krasnoludów – taruk Khazâd
- krasnolud – Khuzd, krasnoludowie – Khazâd, krasnoludowie z Nogrodu – Khazûd Tumunzahar
Z tego powodu powinno się rozpatrywać znaczenie słów w ujęciu spółgłoskowym, p. B-R-K, T-R-G.
Pozostałe części mowy odrzeczownikowe budowano prawdopodobnie przez dodanie końcówki -ul
- krasnolud – Khuzd, krasnoludzki – Khuzdul
- mrok – azan, zacieniający – azanul
- imię Fundin, syn Fundina ("fundinowski") – Fundinul
Wydaje się, że pozbycie się pierwszej z trzech spółgłosek oznaczało zmniejszenie znaczenia lub pogardę. Dlatego też krasnoludy poślednie mogły mieć krótsze imiona. W ten sposób można przetłumaczyć pierwotną nazwę Morii Uruktharbun jako uruk-tharb-un (urk, uruk - kilof, kilofa - zmniejszenie znaczenia burk, buruk - topór, toporu) jako dosłownie "kilofu-człowiek-kraina" – Kraina ludzi z kilofem[3].
Zobacz też[]
Przypisy
- ↑ J.R.R. Tolkien, Christopher Tolkien (red.), Silmarillion, Quenta Silmarillion, Sindarowie
- ↑ J.R.R. Tolkien, Władca Pierścieni, "Powrót Króla", Dodatek F, "Języki i ludy Trzeciej Ery", Inne plemiona, Krasnoludowie
- ↑ Mithgaraf, Próba zrozumienia budowy języka Khuzdul, (oprac. int)