Helmowy Jar (Rogaty Gród) – dawna gondorska twierdza, położona w wąwozie w Górach Białych u wybiegu Helmowego Potoku. Razem z Orthankiem powstały do obrony granic zachodniego królestwa. Po powstaniu Rohanu warownia została przekazana Rohirrimom. Helmowy Jar uważany jest za twierdzę nie do zdobycia, póki bronią go ludzie.
Historia[]
Helmowy Jar został zbudowany przez Gondorczyków w Górach Białych i pełnił rolę twierdzy. W owym czasie ziemie te znajdowały się pod władzą Dúnedainów, jako prowincja Calenardhon. Jar powstał jako wielka, potężna twierdza, która miała za zadanie bronić zachodniej granicy królestwa oraz brodów na Isenie. Jar spełniał zadanie twierdzy-strażnicy razem z sąsiednią fortecą Angrenost, wieżą Orthank.
Po bitwie na polach Celebrantu i powstaniu królestwa Rohanu, prowincja Calenardhon została przekazana Rohirrimom. Gondorczycy opuścili region, a Rohirrimowie przejęli ogromną i budzącą respekt twierdzę. Mimo iż większość z nich żyła koczowniczym trybem życia, jak ich przodkowie, twierdza pozostała obsadzona i zamieszkała.
Helmowy Jar zyskał taką nazwę i potwierdził swój status niezwyciężonej twierdzy w czasie wojny z Dunlendingami. W tamtym czasie dziewiąty król Rohanu, Helm Żelaznoręki, który utracił całe swoje królestwo wskutek wojny, wycofał się razem z niedobitkami swoich ludzi i ze swymi synami do wielkiej warowni, skrywając się za jej pewnymi murami. Twierdza została oblężona przez Dunlendingów, jednak ci nie byli w stanie sforsować jej umocnień i załoga twierdzy odpierała szturmy. Jednak po pewnym czasie nastała tzw. Długa Zima. Oblężenie twierdzy trwało już 5 miesięcy, jednak mimo skończenia się zapasów Helmowy Jar nie kapitulował. W końcu jednak zmarł od ran, głodu, wyczerpania i szaleństwa król Helm. Mimo to twierdza trwała dalej. Ostatecznie oblężenie zakończył i wyzwolił twierdzę następca Helma, jego siostrzeniec, Fréaláf, który odzyskał kraj i pokonał wszystkich swych wrogów.
Helmowy Jar w adaptacji Petera Jacksona
Na pamiątkę uporczywości i wytrwania wielkiego króla Helma, twierdza, w której się bronił, została nazwana na jego cześć Helmowym Jarem. Potem wzniesiono w niej również pomnik króla Helma Żelaznorękiego.
Za panowania króla Théodena panem Helmowego Jaru był Erkenbrand, dziedzic Zachodniej Bruzdy, który uczynił z twierdzy swoją siedzibę, z której władał swoim lennem. W nocy z 3 na 4 marca 3019 roku Trzeciej Ery została zaatakowana przez Sarumana. Ucierpiał wówczas długi mur, który został zniszczony podczas oblężenia fortecy (odbudowano go później wykorzystując do tego celu Dunlendingów), jednakże król Théoden zdołał się obronić, utrzymując status niezdobytej warowni.
Charakterystyka[]
Warownia była położona przy wylocie wąwozu w Białych Górach. Wejście do niego, zwane Helmowymi Wrotami było chronione wysokim murem i wieżą. Mur ten łączył się z zewnętrznymi murami właściwej twierdzy, położonej na Rogatej Skale. Wyżej znajdował się wewnętrzny pierścień murów, a na szczycie skały - wysoka wieża. Wąwóz prowadził dalej, do Pieczar Aglarondu, używanego jako schronienie dla ludności w razie ataku, natomiast wypływający z niego strumień opływał skałę, tworząc naturalną fosę. Było to możliwe dzięki otworowi wybitemu w zewnętrznym murze u podnóża skały. Do grodu można było się dostać trzema drogami - były to nasyp prowadzący z północnego zachodu, tylna brama do wnętrza jaru i furtka w stoku góry. Główna brama, kończąca groblę, posiadała kamienny łuk.[1]