Gil-galad, właściwie Ereinion (PE 450 - DE 3441) – elf pochodzący ze szczepu Ñoldorów, syn Fingona, ostatni Wielki Król Ñoldorów w Śródziemiu i władca Lindonu. W jego posiadaniu znajdował się jeden z trzech Pierścieni Elfów – Vilya, Pierścień Powietrza. Gil-galad należał do Ostatniego Sojuszu Elfów i Ludzi, którego był jednym z dowódców. Brał udział w wojnie z Sauronem, poległ zaś podczas oblężenia Barad-dûru, z rąk samego Władcy Ciemności.
Biografia
Pierwsza Era
Po złamaniu Oblężenia Angbandu przez Morgotha Gil-galad został odesłany przez swojego ojca do Círdana, mieszkającego w Przystaniach Falas. Minas Tirith utracono, więc Przełom Sirionu był już niestrzeżony. Porty Círdana zostały oblężone i elfowie musieli ratować się ucieczką na wyspę Balar.
Kiedy Turgon zginął podczas ataku na Gondolin, tytuł Najwyższego Króla Ñoldorów przypadł właśnie na Gil-galada. Podczas Trzeciego Bratobójstwa Artanaro wysłał pomoc do Ujścia Sirionu, ale ta przybyła już zbyt późno. Ocalali przyłączyli się do niego na wyspę Balar.
Druga Era
Po zniszczeniu Beleriandu podczas Wojny Gniewu, Gil-galad założył królestwo w Lindonie. Nowo powstałe państwa znajdowało się między Górami Błękitnymi a Wielkim Morzem i było głównie zamieszkane przez Sindarów i Ñoldorów. Wiele z tych ostatnich, pod przewodnictwem Galadrieli, opuściło Lindon, zakładając Eregion nieopodal Morii w pierwszymi tysiącleciu.
Elfowie utrzymywali także przyjazne stosunki z Númenorem. Pierwszym jego mieszkańcem, który przybył do Śródziemia był Vëantur, zaprzyjaźnił się z Elrondem i Królem Ñoldorów. Jego wnuk, Tar-Aldarion, pozostawał w równie dobrych stosunkach. W 882 roku Drugiej Ery Gil-galad przekazał mu list, który miał być doręczony do jego ojca – Tar-Meneldura. Po przeczytaniu listu, mówiącego o odradzającym się Złu, król Númenoru abdykował przekazując władzę Aldarionowi. Nowy monarcha podarował władcy Lindonu nasiona mallorna, lecz ten oddał je Galadrieli, ponieważ w jego królestwie nie chciały zapuścić korzeni.
Około 1000 roku Sauron, przyjmując piękną postać i nowe imię Annatar, chciał nawiązać kontakt z elfami. Jednakże Círdan i Gil-galad mu nie ufali i nie przyjęli go Lindonie. Natomiast w Eregionie Celebrimbor chętnie słuchał jego rad i tak zaczęło się wykuwanie Pierścieni Władzy. Około 1600 roku Sauron opuścił Hollin i wykuł Jedyny Pierścień. Elfowie domyślili się tego i ukryli drogocenne wyroby; Vilya i Narya zostały oddane Gil-galadowi. W 1693 Sauron zaatakował Eregion, pragnąc odbić Pierścienie. Po czterech latach zdobył Ost-in-Edhil i odzyskał Siedem i Dziewięć. Celebrimbor, nie chcąc zdradzić gdzie są pozostałe Trzy, został zabity. Gil-galad wysłał na pomoc Elronda, lecz jego oddział przybył zbyt poźno i został zmuszony do założenia kryjówki Rivendell. Wydawało się, że Sauron niedługo pokona Króla Ñoldorów i wspierających go Númenorejczyków, jednakże Tar-Minastir przysłał wielką flotę, która przybyła do Lond Daer, odcinając z tyłu nieprzyjaciół. Sam Sauron wraz ze swoją przyboczną gwardią ledwo umknął do Mordoru. W późniejszych latach nie nękał już Eriadoru.
Po upadku Westernesse Wierni na czele z Elendilem przybyli do Śródziemia, gdzie zostali życzliwie przyjęci przez Gil-galada. Wygnańcy założyli tu dwa królestwa: Arnor i Gondor. Sauron jednak zaczął przygotowania do nowej wojny, kipiąc nienawiścią do ocalałych Númenorejczyków. W obliczu nadchodzącego zagrożenia Gil-galad zawiązał sojusz z Królem Wszystkich Dúnedainów znany później jako Ostatni Sojusz elfów i ludzi. Połączone wojska wyruszyły na Mordor. Po bitwie na Dagorlad rozpoczęło się oblężenie Barad-dûr. W bojach sławą okryła się włócznia Aeglos oraz miecz Narsil. Po siedmiu latach Gil-galad i Elendil powalili Saurona, sami jednakże zapłacili za to życiem.
Wielu elfów z Lindonu straciło życie podczas tej wojny i z tego powodu miejscami zamieszkanymi przez nich pozostały jedynie Szare Przystanie, nad którymi pieczę sprawował Círdan.
Pieśń o Gil-galadzie
W książce Władca Pierścieni: Drużyna Pierścienia, w rozdziale 11 można znaleźć fragment pieśni Koniec Gil-galada.
Inne wersje legendarium
Początkowo Gil-galad miał być synem Fëanora.
Później, był uważany za syna Finroda Felagunda, dopóki Tolkien nie zdecydował, że Felagund nie miał żony i dzieci. W tej wersji Galadriela była córką Finroda.
W Silmarillionie i w Niedokończonych Opowieściach Christopher Tolkien uczynił Gil-galada synem Fingona. Sugerował się przy tym jedną z notatek swojego ojca z lat 50, która stwierdzała, że Gil-galad może być synem Fingona. Stwierdził jednakże później, że kłóci się to z ostateczną koncepcą J.R.R. Tolkiena, według której Angrod miał syna o imieniu Artaresto (Orodreth). Artaresto wraz z żoną z plemienia Sindarów miał dwoje dzieci: Finduilas i Gil-Galada. Później imię Artaresto zostało zastąpione słowem Arothira.
Kreacja w adaptacjach
W filmowej trylogii Petera Jacksona, w rolę Gil-galada wcielił się Mark Ferguson.
Etymologia
Gil-galad to sindarskie słowo, które znaczy "Gwiazda Blasku", pochodzi od słów gil ("gwiazda") i galad ("światło, blask").
Jego odpowiednik w quenyi to Artanáro ("Wysoki Płomień").
Ciekawostki
- Bronią, z której słynął, była włócznia Aeglos.
- Ostatecznie według Tolkiena ojcem Gil-galada był Orodreth, ale jego syn, Christopher i Guy Gavriel Kay, redagując Silmarillion, zmienili tę informację na starszą wersję – Fingona. Później sam Christopher Tolkien przyznał się do błędu.
| Powiernicy Pierścieni Władzy | |
|---|---|
Jedyny Pierścień Trzy Pierścienie Galadriela (Nenya) • Gil-galad, Elrond (Vilya) • Círdan, Gandalf (Narya) Siedem Pierścieni Thrór (przekazał pierścień synowi) • Thráin II (otrzymał pierścień od ojca) • sześciu nieznanych krasnoludów Dziewięć Pierścieni Czarnoksiężnik z Angmaru • Khamûl • Siedem nieznanych Upiorów Pierścienia | |