Eärendil (ur. PE 503) – półelf, syn Tuora i Idril. Jego historia jest zaczątkiem i kluczem do całej historii Śródziemia[1]. Był pierwszą postacią Pierwszej Ery, która dotarła do Amanu, a także protoplastą linii Królów Númenoru.
Biografia[]
Urodzony w 503 roku Pierwszej Ery, jako siedmiolatek przeżył upadek Gondolinu, ledwo uchodząc z życiem na rękach Hendora, uciekając tajemnym tunelem, który kazała wykopać jego matka, a później górskimi szlakami. Odpoczywając w Nan-tathren nad wodami Belegaeru, obaj z ojcem usłyszeli niedający się uciszyć potem zew oceanu. Rodzina osiadła w Arvernien – w ośrodku morskim, w pobliżu Przystani Sirionu, gdzie Círdan zaszczepił Eärendilowi szczególną miłość do morza i gdzie później został władcą krainy. Tam jego żoną została Elwinga, wnuczka Berena i Luthien. Mieli razem dwójkę synów, Elronda i Elrosa.
Z pomocą Círdana zbudował okręt Vingilot, na którym przemierzał wody Belegaeru w poszukiwaniu Amanu. W jego wyprawach towarzyszyli mu m.in. marynarze Äerandir, Erellont i Falathar. Za każdym jednak razem błądził na obszarach Mórz Cienia. Elwinga odziedziczyła Silmaril, o którym dowiedzieli się synowie Fëanora, napadli krainę w 538, plądrując i mordując wielu mieszkańców. Eärendil odbywał właśnie jeden ze swoich rejsów i nie był obecny. Elwinga, nie chcąc dostać się w ręce agresorów, rzuciła się z klejnotem do morza.
Eärendil i Elwinga na obrazie Rogera Garlanda
Ulmo nie pozwolił Elwindze utonąć, zamienił ją w białego ptaka, który pognał w kierunku Eärendila, odnalazła małżonka, wydając się mu jaśniejącą chmurą pędzącą poniżej Księżyca. Ptak opadł na pokład wyczerpany, a rano Eärendil odkrył, że to jego żona z klejnotem. To właśnie Silmaril, świecąc coraz mocniej, miał pokierować Eärendilowi drogą do Amanu. Tam prosił Valarów o łaskę i miłosierdzie oraz wstawienie za ludźmi i elfami przeciwko rosnącej potędze Morgotha. Ponieważ nie prosił Valarów o nic dla siebie, a wraz z żoną przybyli w imieniu zjednoczenia elfów i ludzi, Manwë ofiarował im i jego potomkom dar wyboru dla półelfów kim chcą zostać. Elwinga wybrała bycie elfem, Eärendil wolał być człowiekiem, ale też wybrał drogę elfa ze względu na swoją żonę. Valarowie wraz z elfami mieszkającymi na wybrzeżu Amanu pomogli w pokonaniu zła. Statek Eärendila został zaopatrzony w biały płomień i wysłany na niebo. Gdy Morgoth w czasie Wojny Gniewu rzucił do walki smoki, Eärendil wraz z Wielkimi Orłami pokonali je, zabijając nawet Ancalagona Czarnego. Po tym wydarzeniu Eärendil wraz ze swym statkiem pożeglował przez Bramy Nocy na niebo, gdzie blask Silmarila sprawiał, że był widzialny jako jedna z najjaśniejszych gwiazd. Elwinga otrzymała mieszkanie w Białej Wieży nad Morzami Rozłąki, nauczyła się mowy ptaków morskich i lotu na szarosrebrnych skrzydłach, i gdy ukochany mąż zbliżał się do świata ,często przybywała do niego[2].
Charakterystyka[]
Eärendil był pięknym dzieckiem, a później młodzieńcem i mężczyzną o rozświetlonej twarzy pełnej blasku i mądrości Eldarów oraz siły i hartu dawnych ludzi. Morze przemawiało zawsze w jego uszach i sercu[3]. Miał jasną skórę, niebieskie oczy, bardziej błękitne niż szafiry w domu Manwëgo. Była w nim zazdrość Maeglina, ale też i radość życia Turgona[4].
Eärendil nosił królewski pancerz z łańcuchem oraz tarczę. Posiadał łuk uczyniony ze smoczych rogów oraz hebanowe strzały. Oprócz srebrnej kolczugi posiadał także hełm z diamentami i z kitą z orlich piór. Obrazu dopełniała klamra ze szmaragdowym Elessararem, który odziedziczył po matce[5].
Genealogia[]
Etymologia[]
Imię Eärendil (w quenyi oznaczający "Kochający morze") było imieniem ojcowskim. Matka nadała mu imię Ardamírë. Nie jest znana sindarińska forma tego imienia (tłumaczeniem z quenyi jest "Gaedril"), jednak znana jest forma adûnaicka: Azrubêl. Legendy nadały mu przydomki: Żeglarz, Błogosławiony, Promienny.
Inne wersje legendarium[]
Księga Zaginionych Opowieści[]
Eärendil pojawia się w opowiadaniu Upadek Gondolinu; ówczesna forma imienia Eärendil brzmiała Eärendel. Gdy Ulmo rozmawia z Tuorem, przepowiada mu "spłodzenie potomka, który najlepiej spośród wszystkich ludzi pozna największe głębie czy to morza, czy firmamentu niebios"[6]. Wiele lat później Tuor w Gondolinie poślubił Idril z którą doczekał się syna, Eärendela[7]:
| “ | Niemowlę było niezwykłej urody; jego skóra lśniła bielą, a błękit jego oczu przyćmiewał błękit nieba w południowych krajach, bo oczy były bardziej niebieskie od szafirów zdobiących szaty Manwego. | ” |
Eärendel był jeszcze małym chłopcem, gdy Melko zaatakował Gondolin. Czerwone światła wroga pojawiły się na ścianach jego pokoju, co sprawiło, że płakał, ponieważ jego niania Meleth opowiadała mu mroczne historie o Melko. Jego matka Idril przyszła i ubrała go w maleńką kolczugę, co napełniło chłopca wielką dumą[8]. Gdy bitwa dopiero się rozpoczęła w północnej części miasta, Meglin i jego ludzie z klanu Kreta przybyli do domu Tuora i pojmali Idril. Tuor i jego ludzie z Białego Skrzydła pojawili się tam, gdy Meglin zaciągnął siłą Idrila i Eärendela do murów, ponieważ chciał cisnąć chłopca w ogień poniżej tak by jego matka to widziała. Widząc, że Tuor nadchodzi, Meglin próbował dźgnąć Eärendela, ale dziecko ugryzło go w rękę, a kolczuga odbiła pchnięcie noża. Po zabiciu Meglina Tuor dał Idril część swoich ludzi i ruszył do walki[9]. Podczas oblężenia Gondolinu Idril nie wychodziła z domu, aż w końcu zdecydowała działać. Wówczas wysłała większość swojej straży przybocznej do tajnego tunelu wraz z Eärendelem, a sama została, czekając na powrót swego męża[10]. Później, gdy Wygnańcy z Gondolinu wyszli z miasta na równinę, Tuor zobaczył grupę mężczyzn ściganych przez jeźdźców na wilkach: "Patrzcie! Jest tam Eärendel, mój syn. Widzicie? Jego twarz lśni jak gwiazda na pustkowiu". Wokół Eärendela było kilku ludzi od Skrzydła, a on był niesiony przez Hendora, sługi Idril. Na rozkaz Tuora przestali biec i zostali uratowani przed orkami. Chłopiec był szczęśliwy widząc ojca, który wziął go na ramiona. Później, gdy zjednoczył się z matką, Eärendel odmówił niesienia przez nią, ponieważ była wyraźnie zmęczona, i poprosił o Salganta, który był ich przyjacielem w Gondolinie. Ale gdy poprosił o Ectheliona i Gondolin, jego rodzice wyjaśnili, że wszyscy zginęli[11]. Po roku tułaczki Wygnańcy osiedlili się u ujścia Sirionu, a tam Eärendel wyrósł na pięknego mężczyznę w domu swego ojca[12].
Tolkien nigdy nie ukończył Opowieści o Eärendelu, która jest podana jedynie w rozproszonych zarysach. Praktycznie niemożliwe jest ich streszczenie w spójny sposób.
We wczesnych zapiskach pojawiają się następujące dodatkowe informacje[13]:
- Eärendil był niższy niż przeciętni ludzie, ale miał bardzo zwinne stopy.
- Przebywając w delcie Sirionu, Eärendil przyjaźnił się z syrenami, które kochały go, nauczyły go pływać i pomogły mu także budować statek. Syreny nie pojawiają się w późniejszym legendarium, nie wiadomo czy Tolkien z nich zrezygnował. Mieszkał w domu z białego kamienia, z rodzicami, na wyspie u ujścia rzeki. Syreny podarowały mu przepiękne srebrzyste okrycie, które nie zamakało.
- Żeglując po morzach, Eärendil rozbił się na wybrzeżu Mithrim. Tam przebywał jakiś czas. Odnalazł wtedy Falasquil, gdzie przez pewien czas żył Tuor przed spotkaniem z Ulmem. Jaskinia miała piaszczyste dno, a na ścianach było wiele rysunków zwierząt i roślin. Najczęstszym był łabędź, który później został godłem domu.
- Podróż na północ i budowa statku Earum (Eärrámë), zniszczenie i uratowanie przez syreny, które sprowadziły go do zatoki Tuora.
- Porwanie Elwingi (zapewne podczas nieobecności Eärendila w ujściu Sirionu) i poszukiwania jej (informacje tylko w formie hasłowych zapisków).
- Vingilot był uformowany jak sznur pereł w kształcie łabędzia, a zbudowany z drewna drzew rosnących w pobliżu Falasquil.
- Wielkie fale zaniosły Eärendila daleko na południe, gdzie znalazł krainę magii, dziwnych ludzi, złote miasto, w którym pokrył go diamentowy pył (zapewne Tirion), Dom Nocy oraz Wielkiego Pająka aż w końcu uciekł.
- W czasie podróży na północ (zapewne już po dotarciu do Valinoru) dostał się na Zewnętrzne Morze i dotarł do firmamentu, po czym wrócił, zamieszkując na wybrzeżu Eglamar (dokładniejszy opis podróży, w której dostał się na nieboskłon, reminiscencje z tej podróży widać we wczesnych wierszach na temat Eärendila).
Galeria[]
Przypisy
- ↑ J.R.R. Tolkien, Listy, List 297
- ↑ J.R.R. Tolkien, Christopher Tolkien (red.), Silmarillion, Quenta Silmarillion, Podróż Eärendila i Wojna Gniewu
- ↑ J.R.R. Tolkien, Christopher Tolkien (red.), Silmarillion, Quenta Silmarillion, Tuor i upadek Gondolinu
- ↑ J.R.R. Tolkien, Christopher Tolkien (red.), Historia Śródziemia, Księga zaginionych opowieści, t II, Upadek Gondolinu
- ↑ Pieśń o Eärendilu
- ↑ J.R.R. Tolkien, Christopher Tolkien (red), Księga Zaginionych Opowieści, Cześć Druga, III. Upadek Gondolinu, str. 188.
- ↑ J.R.R. Tolkien, Christopher Tolkien (red), Księga Zaginionych Opowieści, Cześć Druga, III. Upadek Gondolinu, str. 199.
- ↑ J.R.R. Tolkien, Christopher Tolkien (red), Księga Zaginionych Opowieści, Cześć Druga, III. Upadek Gondolinu, str. 208-209.
- ↑ J.R.R. Tolkien, Christopher Tolkien (red), Księga Zaginionych Opowieści, Cześć Druga, III. Upadek Gondolinu, str. 212-213.
- ↑ J.R.R. Tolkien, Christopher Tolkien (red), Księga Zaginionych Opowieści, Cześć Druga, III. Upadek Gondolinu, str. 223.
- ↑ J.R.R. Tolkien, Christopher Tolkien (red), Księga Zaginionych Opowieści, Cześć Druga, III. Upadek Gondolinu, str. 225-227.
- ↑ J.R.R. Tolkien, Christopher Tolkien (red), Księga Zaginionych Opowieści, Cześć Druga, III. Upadek Gondolinu, str. 233.
- ↑ J.R.R. Tolkien, Christopher Tolkien (red), Księga Zaginionych Opowieści, Cześć Druga, V. Opowieść o Earendelu oraz Ballady Beleriandu, II. Wiersze wcześnie zarzucone, Fragment aliteracyjnej Ballady o Earendelu.