Dol Amroth (sin. Wzgórze Amrotha) – jedno z miast Gondoru, znajdujące się na przylądku Belfalas[1][2]. Prawdopodobna stolica regionu Dor-en-Ernil[3]. Rządzili nim potomkowie Galadora, syna Imrazôra Númenorejczyka i elfki Mithrellas, mający tytuł książęcy.
Historia[]
Miasto zostało założone przez Númenorejczyków zapewne jeszcze przed 1981 rokiem Trzeciej Ery jako odpowiednik zamierającego elfickiego portu po północnej stronie zatoki Cobas. Będąc miastem w nadmorskim położeniu, Dol Amroth był przedmiotem sporadycznych ataków przez korsarzy z Umbaru. Piętnasty książę tego miasta został zabity w bitwie z tymi najeźdźcami w 2746 roku[4].
Wojska z Dol Amroth brały udział w Wojnie o Pierścień: w obronie Minas Tirith siedmiuset pieszych i konny poczet księcia[5], a w [[Bitwa pod Morannonem]|bitwie pod Morannonem]] – trzy i pół tysiąca żołnierzy[6].
Ostatnim znanym władcą Dol Amrothu był Alphros, syn Elphira, a wnuk Imrahila[7]. Tak jak u jego przodków, także w jego żyłach płynęła krew elfów i ludzi. Miasto zapewne długo jeszcze trwało po Wojnie o Pierścień i upadku Saurona. Ze Śródziemia znikł Cień, dawne królestwa umacniały swe dziedziny, a elfowie odpływali ze Śródziemia; nastał czas człowieka.
Opis[]
Miasto było położone w południowej części Gondoru, na półwyspie Belfalas[1][2]. Oprócz samego miasta znajdował się tam port i oddalona o pół mili Morska Wieża (Tirith Aear)[8].
Symbole[]
Herbem księstwa był herb rodu książąt Dol Amroth[5]. Przedstawiał on biały lub srebrny statek z dziobem wyrzeźbionym na kształt łabędzia na błękitnym morzu[9][10]. Sztandary użyte podczas marszu oddziałów posiłkowych do Minas Tirith były dodatkowo złociste w barwie[5].
Nazwami używanymi na określenie herbu były też: „Okręt i Srebrny Łabędź“[5], „Łabędź“[11] lub „Srebrny Łabędź“[12].
W odróżnieniu od herbu Gondoru, emblemat Dol Amroth nie posiadał wyraźnych nawiązań do władzy sprawowanej nad tym obszarem. Pochodzenie statku stylizowanego na łabędzia może wiązać się ze statkami Galadhrimów, które miały taki kształt[13]. Zważywszy na powiązania historii Lothlórien i Dol Amroth, mogło to być nawiązanie świadome. Obecność morza na sztandarach można wytłumaczyć nabrzeżnym położeniem krainy.
Książęta Dol Amroth[]
Całym regionem i samym portem władali potomkowie Galadora, syna Imrazôra Númenorejczyka (Dúnedaina z Gondoru) i elfki Mithrellas. Przodkowie Galadora (wywodzący się z rodziny Wiernych, którzy odpłynęli z Númenoru przed jego jego upadkiem) nosili już tytuł książęcy, nadany im przez Elendila, choć ze względu na chronologię nie był to jeszcze tytuł księcia Dol Amroth[14]. Potomkowie Galadora przez wieki byli jedną z czołowych rodzin szlacheckich w Gondorze, jako rodzina zawierająca domieszkę krwi elfów[15]. W czasach Namiestnika Ciriona władca regionu był też jego synem i dowódcą straży przybocznej[16].
Oto lista władców z linii książąt[7]. Wszystkie daty dotyczą Trzeciej Ery, jeżeli nie napisano inaczej. Wiele imion nie jest znanych; podane są tylko daty urodzenia i śmierci.
- Adrahil I, książę Dor-en-Ernil (1864-1968; walczył z Woźnikami w 1944 roku),
- Imrazôr, książę z Dor-en-Ernil (1950-2076),
- Galador, pierwszy Książę Dol Amrothu (2004-2129),
- Drugi Książę Dol Amrothu (2060-2206),
- Trzeci Książę Dol Amrothu (2120-2254),
- Czwarty Książę Dol Amrothu (2172-2299),
- Piąty Książę Dol Amrothu (2225-2348),
- Szósty Książę Dol Amrothu (2274-2400),
- Siódmy Książę Dol Amrothu (2324-2458),
- Ósmy Książę Dol Amrothu (2373-2498),
- Dziewiąty Książę Dol Amrothu (2418-2540),
- Dziesiąty Książę Dol Amrothu (2463-2582),
- Jedenasty Książę Dol Amrothu (2505-2623),
- Dwunasty Książę Dol Amrothu (2546-2660),
- Trzynasty Książę Dol Amrothu (2588-2701),
- Czternasty Książę Dol Amrothu (2627-2733),
- Piętnasty Książe Dol Amrothu (2671-2746; zabity przez Korsarzy z Umbaru[4]),
- Szesnasty Książę Dol Amrothu (2709-2799; zabity w bitwie),
- Siedemnasty Książę Dol Amrothu (2746-2859),
- Osiemnasty Książę Dol Amrothu (2785-2899),
- Aglahad, dziewiętnasty Książę Dol Amrothu (2827-2932),
- Angelimir, dwudziesty Książę Dol Amrothu (2866-2977),
- Adrahil II, dwudziesty pierwszy Książe Dol Amrothu (2917-3010),
- Imrahil, dwudziesty drugi Książę Dol Amrothu (2955 TE - 34 CE; postać z Powrotu Króla),
- Elphir, dwudziesty trzeci Książę Dol Amrothu (2987 TE - 67 CE)
- Alphros, dwudziesty czwarty Książę Dol Amrothu (3017 TE - 95 CE).
Imrahil był jednym z dowódców armii Gondoru podczas Wojny o Pierścień; przez jakiś czas dowodził jego siłami podczas i po szarży Rohirrimów na Pola Pelennoru[17]. W zastępstwie rannego Faramira sprawował potem władzę nad miastem Minas Tirith[10].
Siostra Imrahila, Finduilas, wyszła za mąż za Denethora II, Namiestnika Gondoru, była matką Boromira i Faramira[18]. Lothíriel, córka Imrahila, poślubiła Éomera, Króla Rohanu[19].
Etymologia[]
Nazwa miasta pochodzi od Amrotha, elfa, który zakochał się w Nimrodel i zginął, gdy wyruszył bez ukochanej do Amanu – w trakcie podróży skoczył do wody wołając jej imię[15]. Człon "dol" to sindarińskie określenie głowy, często używane też jednak na określenie szczytów górskich i wzgórz[20]. Całość można więc przetłumaczyć jako "Wzgórze Amrotha".
Amon Dîn • Anduina • Anfalas • Belfalas • Białe Góry • Bród na Erui • Calembel • Calenhad • Celos • Ciril • Dol Amroth • Dor-en-Ernil • Drúadan • Edhellond • Eilenach • Emyn Arnen • Erech • Erelas • Erui • Ethring • Ethir Anduin • Gilraina • Gwathló • Halifirien • Harnen • Ithilien • Lamedon • Lebennin • Lefnui • Linhir • Lossarnach • Mering • Minas Tirith • Mindolluina • Min-Rimmon • Morgulduina • Morthond • Nardol • Osgiliath • Pinnath Gelin • Poros • Ringló • Serni • Siedem Rzek • Szary Las • Tolfalas • Zatoka Belfalas |
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 J.R.R. Tolkien, Władca Pierścieni, Mapa zachodniej części Śródziemia , segment 3
- ↑ 2,0 2,1 J.R.R. Tolkien, Christopher Tolkien (red.), Niedokończone opowieści, „Mapa zachodniej części Śródziemia”, segment 3
- ↑ J.R.R. Tolkien, Christopher Tolkien (red.), Niedokończone opowieści, „Historia Galadrieli i Celebrona, i Amrotha, władcy Lórien”, „Amroth i Nimrodel”, przypis 14
- ↑ 4,0 4,1 J.R.R. Tolkien, Christopher Tolkien (red.), Ludy Śródziemia, "VII. The Heirs of Elendil", "The House of Dol Amroth", wpis dla piętnastego księcia Dol Amroth
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 J.R.R. Tolkien, Władca Pierścieni, Powrót króla, „Minas Tirith”
- ↑ J.R.R. Tolkien, Władca Pierścieni, Powrót króla, „Ostatnia narada”
- ↑ 7,0 7,1 J.R.R. Tolkien, Christopher Tolkien (red.), Ludy Śródziemia, "VII. The Heirs of Elendil"
- ↑ J.R.R. Tolkien, Przygody Toma Bombadila, Jak Człek z Księżyca zszedł za wcześnie
- ↑ J.R.R. Tolkien, Władca Pierścieni, Powrót króla, „Na polach Cormallen”
- ↑ 10,0 10,1 J.R.R. Tolkien, Władca Pierścieni, Powrót króla, „Domy Uzdrowień”
- ↑ J.R.R. Tolkien, Władca Pierścieni, Powrót króla, „Oblężenie Gondoru”
- ↑ J.R.R. Tolkien, Władca Pierścieni, Powrót króla, „Czarna Brama się otwiera”
- ↑ J.R.R. Tolkien, Władca Pierścieni, Drużyna Pierścienia, „Pożegnanie z Lórien”
- ↑ J.R.R. Tolkien, Christopher Tolkien (red.), Niedokończone opowieści, „Cirion i Eorl. Przyjaźń Gondoru z Rohanem”, przypis 39
- ↑ 15,0 15,1 J.R.R. Tolkien, Christopher Tolkien (red.), Niedokończone opowieści, „Historia Galadrieli i Celebrona, i Amrotha, władcy Lórien”, „Amroth i Nimrodel”
- ↑ J.R.R. Tolkien, Christopher Tolkien (red.), Niedokończone opowieści, „Cirion i Eorl. Przyjaźń Gondoru z Rohanem”, „Cirion i Eorl”
- ↑ J.R.R. Tolkien, Władca Pierścieni, Powrót króla, „Stos Denethora”
- ↑ J.R.R. Tolkien, Władca Pierścieni, "Powrót Króla", Dodatek A Kroniki królów i władców, "Królowie Númenoru", Gondor i spadkobiercy Anáriona, Namiestnicy
- ↑ J.R.R. Tolkien, Władca Pierścieni, "Powrót Króla", Dodatek A Kroniki królów i władców, "Ród Eorla", Królowie Marchii
- ↑ J.R.R. Tolkien, Christopher Tolkien (red.), Silmarillion, Cząstki słowotwórcze w imionach własnych w językach quenejskim i sindarińskim