| “ | Im Narvi hain echant: Celebrimbor o Eregion teithant i thiw hin. | ” |
—fragment inskrypcji na Zachodniej Bramie Morii | ||
Celebrimbor (? LD - 1697 DE) – elf, książę Ñoldorów, ostatni potomek Fëanora, założyciel Gwaith-i-Mirdain, twórca Trzech Pierścieni oraz współtwórca Siedmiu i Dziewięciu.
Historia[]
Wczesne życie[]
Celebrimbor urodził się w Amanie w Latach Drzew. Spośród siedmiu synów Fëanora, ojciec Celebrimbora, Curufin odziedziczył temperament oraz umiejętności rzemieślnicze swego ojca.[1] Z kolei Curufin przekazał te umiejętności – ale nie ten temperament – Celebrimborowi.[2]
Po Mroku Valinoru, Celebrimbor podążył za Fëanorem na wygnanie do Śródziemia.[3] Jego nienazwana matka pozostała z ludem Finarfina.[2] Celebrimbor nie złożył przysięgi Fëanora. Nie wiadomo, czy brał udział w Bratobójstwie w Alqualondë. Nie wiadomo również, czy przekroczył Belegaer w jednym ze skradzionych statków Telerich, czy też podążył za Fingolfinem przez Helcaraxë.
Miejsce pobytu Celebrimbora w Beleriandzie na w początkowych latach nie jest potwierdzone, ale późniejsze wydarzenia sugerują, że mieszkał ze swoim ojcem Curufinem i stryjem Celegormem w ich krainie Himlad.[4] Himlad przetrwał do Dagor Bragollach w 455 roku PE. kiedy Morgoth przerwał Oblężenie Angbandu. Po tej porażce Curufin i Celegorm uciekli na południowy zachód z wieloma ludźmi, w tym Celebrimborem i schronili się u Finroda Felagunda w jego królestwie Nargothrond.[5]
Choć byli tylko uchodźcami i gośćmi w Nargothrondzie, Curufin i Celegorm dążyli do władzy i szybko zdobyli wielki wpływ wśród poddanych swego kuzyna. Ze swojej strony Celebrimbor nie był zamieszany w intrygi ojca i stryja, ceniąc sobie Finroda.[2]
W 465 roku PE polityczne machinacje braci zmusiły Finroda do oddania korony Orodrethowi i opuszczenia królestwa. Ich dominacja okazała się krótkotrwała. Później tego samego roku jeńcy uwolnieni z lochów Tol-in-Gaurhoth wrócili do Nargothrondu i wystąpili przeciwko braciom, ujawniając ich zdradę i nastawiając przeciwko nim lud. Orodreth nie pozwolił, by zostali zabici, więc wygnał ich z królestwa.[6]
Gdy Celebrimbor dowiedział się prawdy o czynach ojca i wuja, był przerażony i rozstał się z nimi. Nie podlegał ich wygnaniu i nie odszedł za nimi dobrowolnie.[2] Jego miejsce pobytu przez resztę Pierwszej Ery jest nieznane.
Celebrimbor w Eregionie[]
Nie wiadomo, gdzie przebywał Celebrimbor w pierwszych latach Drugiej Ery, ale w pewnym momencie wielce zaprzyjaźnił się z Galadrielą i Celebornem.[2]
750 DE[7] założyli w sąsiedztwie Khazad-dûm królestwo Eregionu. Celebrimbor działał tam jako rzemieślnik i artysta. Współpracował z krasnoludami i utrzymywał przyjaźń z Narwim, z którym stworzył między innymi inskrypcje na Bramie Durina. Dzięki współpracy dwóch ras Khazad-dûm wypiękniał, a Eregion znacznie się wzmocnił.[8]
Pierścienie Władzy[]
Około 1200 DE wbrew wątpliwościom Galadrieli Celebrimbor przyjął w Eregionie Saurona, przedstawiającego się jako Annatar, wysłannik Valarów. Za jego namową utworzył potężne bractwo kowali Gwaith-i-Mirdain, uczące się odeń sztuk obróbki metali. Około 1350/1400 DE, także pod wpływem Saurona, Celebrimbor wypowiedział Galadrieli i Celebornowi otwarty bunt, sam stając się władcą Eregionu, w dużej mierze stało się tak z powodu machinacji Saurona. Galadriela wraz z córką Celebrían wyruszyła do królestwa Lórien, podczas gdy Celeborn, z powodu niechęci do wszystkich krasnoludów i z tego powodu nie chciał iść przez Khazad-dûm, pozostał w Eregionie i został w dużej mierze zignorowany przez Celebrimbora i Annatara.[9]
Około 1500 DE Celebrimbor wraz z innymi kowalami rozpoczął według wytycznych Saurona wykuwanie Pierścieni Władzy. Oprócz Siedmiu i Dziewięciu wykuł także w 1590 DE Trzy Pierścienie, będące w pełni jego własnym dziełem.[9]
Wojna z Sauronem i śmierć Celebrimbora[]
W 1600 DE Celebrimbor odkrył jednak istnienie Jedynego Pierścienia i podstęp Saurona, który rościł sobie władzę nad wszystkimi Pierścieniami Włady, udał się więc do Lothlórien na naradę z Galadrielą. Postanowił ukryć Pierścienie, oddał jej więc Nenyę, podczas gdy pozostałe dwa Pierścienie przesłał Gil-galadowi. Celebrimbor wysłał także najpotężniejszy z siedmiu pierścieni do Durina III, króla Khazad-dûm.[10] Sauron, chcąc odebrać Pierścienie, wypowiedział w 1693 DE wojnę elfom. W 1697 DE zrozpaczony Celebrimbor zastąpił Sauronowi schody przed wejściem do Domu Mirdain, został jednak pojmany. Sauron zdobył Dziewięć Pierścieni, a torturując Celebrimbora, dowiedział się także, gdzie jest Siedem. Elf nie wyjawił jednak, gdzie są trzy i został zabity. Jego przeszyte strzałami ciało Władca Ciemności kazał nabić na pal i nieść na czele wojsk w starciu z siłami Elronda.[9]
Znane dzieła:[]
- Elessar (według jednej z wersji)
- Inskrypcje ithildin na Drzwiach Durina (wykonane przez Narviego)
- Trzy Pierścienie: Vilya, Nenya i Narya
Charakterystyka[]
Choć Celebrimbor odstąpił od uczynków swych przodków, posiadał wielką pasję tworzenia, charakterystyczną dla Ñoldorów. Po swoim ojcu i dziadku odziedziczył zręczne ręce i talent do tworzenia. Był największym artystą w Eregionie i skrycie pragnął dorównać mistrzostwu Fëanora. Był uczciwy, ale z powodu swojej pasji dał się zmanipulować Sauronowi.
Drzewo Genealogiczne[]
Etymologia[]
Imię Celebrimbor pochodzi z sindarinu i oznacza „srebrna pięść”; składa się z elementów celebrin („jak srebro w odcieniu lub wartości”) + paur („pięść, zamknięta dłoń”)[11], przy czym końcówka -bor w słowie Celebrimbor jest formą przyrostka od paur.
Jego odpowiednikiem w języku quenyi jest Telperinquar lub Telpinquar.[11]
Inne wersje legendarium[]
Historia Władcy Pierścieni[]
Postać Celebrimbora pojawia się po raz pierwszy w roboczym rozdziale Władcy Pierścieni zatytułowanym Kopalnie Morii (z 1939 r.), który później stanie się rozdziałem Wędrówka w ciemności w opublikowanej Drużynie Pierścienia.
Imię Celebrimbor dodano również do Etymologii, dzieła językoznawczego z końca lat 30. XX wieku, mniej więcej w tym samym czasie. Tam imię podano pod rdzeniem KWAR („zaciśnięta dłoń, pięść”), a imię Celebrimbor zostało wyjaśnione jako oznaczające „Srebrna pięść” w języku noldorinsku (który był językiem prekursorskim dla sindarinu).[12]
Chociaż pochodzenie Celebrimbora nie zostało opublikowane aż do drugiego wydania Władcy Pierścieni w 1966 roku, Tolkien rzeczywiście napisał je w latach 50. XX wieku.
Historia Galadrieli i Celeborna oraz Elessar[]
W pierwszej koncepcji Celebrimbor nie był synem Curufina, lecz jednym z poddanych Turgona, który uszedł z Gondolinu. Po tym stał się jednym z zwolenników Galadrieli i Celeborna.[13] W tej wersji był zakochany w Galadrieli i na jej prośbę wykonał dla niej Elessar.
Ręce, palce i liczebniki w języku eldarin[]
Według późniejszego tekstu zatytułowanego Ręce, palce i liczebniki w języku eldarin z ok. 1968 r., Tolkien zmienił pochodzenie Celebrimbora z wnuka Fëanora na Telera z Amanu (Falmaru).[14][15]
W tej wersji jego historii Celebrimbor, „bohaterski obrońca Eregionu w wojnie Drugiej Ery przeciwko Sauronowi”, został przedstawiony jako wielki złotnik, który towarzyszył Celebornowi w jego wygnaniu do Śródziemia z Amanu, wraz z dwoma innymi telerińskimi elfami.
W Drugiej Erze przeniósł się do Eregionu z powodu plotek o „cudownym metalu” znalezionym w Morii, który nazwał mithril.[14][15] W tekście powiedziano, że:
| “ | Dzięki temu stał się rywalem krasnoludów, a raczej równym im rzemieślnikiem, ponieważ krasnoludom z Morii i Celebrimbora łączyła wielka przyjaźń i dzielili się oni swoimi umiejętnościami i sekretami rzemiosła. | ” |
W tej wersji swojej historii Celebrimbor, „bohaterski obrońca Eregionu w wojnie Drugiej Ery z Sauronem”, został przedstawiony jako wielki złotnik, który towarzyszył Celebornowi w jego wygnaniu do Śródziemia z Amanu, wraz z dwoma innymi telerińskimi elfami.
Jednakże według jego syna Christophera Tolkien najprawdopodobniej zapomniał o fakcie, że w drugim wydaniu Władcy Pierścieni (1966) umieścił informację o pochodzeniu Celebrimbora jako potomka Fëanora i że gdyby o tym pamiętał, nie zmieniłby tego.[2]
O Krasnoludach i Ludziach[]
W późniejszym tekście Christophera Tolkiena zatytułowanym O Krasnoludach i Ludziach (z ok. 1969 r.) Tolkien po raz kolejny zmienił pochodzenie Celebrimbora.
Tutaj Celebrimbor jest przedstawiony jako Sindar, który twierdzi, że pochodzi od Daerona, słynnego pieśniarza i znawcę wiedzy w Doriacie. W tym tekście wyjaśniono, jak w Eregionie, dzięki wpływowi Celebrimbora, starożytny alfabet runiczny opracowany przez Daerona był, wraz z Tengwarem, również znany i używany.
I chociaż w Eregionie runy te były używane głównie na oficjalne okazje, ze względu na kontakt między elfami z Eregionu a krasnoludami z Khazad-dûm i ze względu na większą łatwość, z jaką runy można było wyryć na kamieniu, krasnoludy Longbeard przyjęły je i zmodyfikowały na własny użytek.
Adaptacje[]
Śródziemie: Cień Mordoru[]
Celebrimbor występuje w grze Śródziemie: Cień Mordoru. Jest tam jednym z protagonistów.
Śródziemie: Cień Wojny[]
Celebrimbor występuje również w grze Śródziemie: Cień Wojny. Jest tam jednym z protagonistów.
Władca Pierścieni: Pierścienie Władzy[]
Celebrimbor pojawi się w serialu Władca Pierścieni: Pierścienie Władzy. Gra go Charles Edwards.
Galeria[]
Linki zewnętrzne[]
- ↑ J.R.R. Tolkien, Christopher Tolkien (red.), Ludy Śródziemia, XI. Szybolet Fëanora, Imiona synów Fëanora
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 J.R.R. Tolkien, Christopher Tolkien (red.), Ludy Śródziemia, X. O krasnoludach i ludziach, Notatki, przypis 7.
- ↑ J.R.R. Tolkien, Christopher Tolkien (red.), Silmarillion, Quenta Silmarillion: Ucieczka Noldorów.
- ↑ J.R.R. Tolkien, Christopher Tolkien (red.), Silmarillion, Quenta Silmarillion: Beleriand i jego królestwa
- ↑ J.R.R. Tolkien, Christopher Tolkien (red.), Silmarillion, Quenta Silmarillion: Zniszczenie Beleriandu i Śmierć Fingolfina
- ↑ J.R.R. Tolkien, Christopher Tolkien (red.), Silmarillion, Quenta Silmarillion: Beren i Luthien.
- ↑ J.R.R. Tolkien, Władca Pierścieni, Dodatek B, Druga Era, wpis 750 rok DE.
- ↑ J.R.R. Tolkien, Władca Pierścieni, Dodatek B, Druga Era.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 J.R.R. Tolkien, Christopher Tolkien (red.), Niedokończone opowieści, Historia Galadrieli i Celeborna, i Amrotha, władcy Lórien.
- ↑ J.R.R. Tolkien, Władca Pierścieni, Dodatek A, Lud Durina.
- ↑ 11,0 11,1 J.R.R. Tolkien, Słowa, frazy i fragmenty w różnych językach we Władcy Pierścieni: korzenie i trzony eldarińskie, w Parma Eldalamberon XVII (pod redakcją Christophera Gilsona), wpis S Celebrimbor.
- ↑ J.R.R. Tolkien, Christopher Tolkien (red.), Utracona Droga i Inne Pisma, Część Trzecia: Etymologie
- ↑ J.R.R. Tolkien, Christopher Tolkien (red.), Niedokończone opowieści, Historia Galadrieli i Celeborna, i Amrotha, władcy Lórien, O Galadrieli i Celebornie
- ↑ 14,0 14,1 J.R.R. Tolkien, Carl F. Hostetter (red.), Natura Śródziemia, Część Druga: Ciało, Umysł i Dusza, III. Ręce, palce i liczebniki w języku eldarin
- ↑ 15,0 15,1 J.R.R. Tolkien, Christopher Tolkien (red.), Ludy Śródziemia, X. O krasnoludach i ludziach